مدل ساختاری خودکشی بر اساس تاب‌آوری و تحریف شناختی با میانجی‌گری هویت اخلاقی در نوجوانان

Abstract

زمینه و هدف: نوجوانان از جمله گروه­های آسیب­پذیر در برابر خودکشی هستنند که بسیاری از آنها نگرش­های ناکارآمد، خطاهای شناختی و مشکلات اخلاقی ناسازگارانه دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل ساختاری خودکشی بر اساس تاب­آوری و تحریف شناختی با میانجی گری هویت اخلاقی در نوجوانان صورت گرفت. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه‌ی آماری شامل کلیه­ی دانش‌آموزان دختر مقطع نهم شهرستان تاکستان در سال تحصیلی 1400-1401 بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، حجم نمونه‌ای برابر با 300 شرکت‌کننده در نظرگرفته شد. ابزار پژوهش شامل: پرسشنامه تجدید نظر شده خودکشی، پرسشنامه تاب‌آوری کانر و دیویدسون (2003)، مقیاس تحریف شناختی عبدالله زاده و سالار (1389) و پرسشنامه هویت اخلاقی آکوئینو و رید (2002) بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد بین تاب­آوری و گرایش به خودکشی رابطه معکوس معناداری وجود دارد (149/0-). همچنین بین تحریف شناختی و گرایش به خودکشی رابطه مثبت معنادار( 134/0) بدست آمد. نتایج آزمون بارون و کنی نشان داد که در مرحله دوم مدل، متغیر میانجی (هویت اخلاقی) وارد مدل شده و در بین دو متغیر تاب آوری و گرایش به خودکشی قرار گرفته است. ضریب مسیر بین این دو متغیر از 340/0- به 149/0- کاهش یافت. همچنین در بررسی نقش میانجی هویت اخلاقی در رابطه تحریف شناختی با خودکشی ضریب مسیر از 304/0 به 134/0کاهش یافت. نتیجه ­گیری: نتایج تاییدکننده رابطه معنادار بین تاب­آوری و گرایش به خودکشی از یکسو و تحریف شناختی با خودکشی از سوی دیگر بودند که هویت اخلاقی نیز در رابطه بین این مولفه­ها نقش میانجی دارد.