پلی‌مورفیسم غیرعملکردی CYP2D6*4؛ گزارش فراوانی و بررسی ارتباط با پاسخ به آتورواستاتین در بیماران مبتلا به LDL خون بالا در شمال ایران، استان گیلان

Abstract

زمینه: تفاوت‌های ژنتیکی از علل مهم پاسخ متفاوت افراد به استاتین‌ها هستند. یکی از مهم‌ترین آنزیم‌های دخیل در متابولیسم دارو، CYP2D6 است که توسط ژن CYP2D6 کدگذاری می‌شود. افرادی که حامل دو آلل غیرعملکردی در این ژن هستند به‌‌عنوان متابولیزکننده ضعیف در نظر گرفته می‌شوند. شناخت متابولیزکننده‌های ضعیف‌ می‌تواند در پیشگیری از عوارض جانبی داروها کمک‌کننده باشد. هدف: در این مطالعه برای اولین‌بار ارتباط بین شایع‌ترین آلل غیرعملکردی ژن CYP2D6 یعنی CYP2D6*4 و پاسخ آن به آتورواستاتین در افراد ایرانی بررسی شد. روش‌ها: تعداد 180 فرد مبتلا به LDL بالا به‌مدت 8 هفته داروی آتورواستاتین مصرف کردند. سپس پاسخ آن‌ها به دارو ارزیابی شد. بیماران ازنظر وجود پلی‌مورفیسم CYP2D6*4 با استفاده از روش ARMS-PCR بررسی شدند. نتایج بررسی ژنتیکی با توالی‌یابی سنگر تأیید شدند. درانتها ارتباط بین آلل CYP2D6*4 و پاسخ به آتورواستاتین ارزیابی شد. یافته‌ها: در جمعیت مورد مطالعه، فراوانی واریانت CYP2D6*4، 7 درصد بود و این آلل در حالت هموزیگوت مشاهده نشد. ارتباط آماری معنی‌داری بین این پلی‌مورفیسم و پاسخ به آتورواستاتین وجود نداشت. فراوانی آللی مشاهده‌شده مشابه با یافته‌های قبلی حاصل از بررسی افراد سالم ایرانی بود. عدم وجود ارتباط میان پلی‌مورفیسم CYP2D6*4 و پاسخ به آتورواستاتین ممکن است به علت کم بودن فراوانی این واریانت در جمعیت مورد بررسی باشد. نتیجه‌گیری: باتوجه‌به یافته‌های این پژوهش، به نظر می‌رسد پلی‌مورفیسم CYP2D6*4 عامل متابولیسم ضعیف در متابولیزکننده‌های ضعیف شمال ایران نباشد؛ بنابراین برای تشخیص متابولیزکننده‌های ضعیف در این منطقه، انجام مطالعات گسترده‌تری روی سایر ژن‌ها توصیه می‌شود.