ارزیابی شدت روشنایی در فضاهای اداری و ارائه راهکار مداخله گرانه برای کاهش خیرگی در آن‌ها (موردپژوهی: یک ساختمان اداری در تهران)

Abstract

روشنایی یکی از عوامل فیزیکی محیط‌های کاری است که در حفاظت سلامت بینایی و جلوگیری از حوادث ناشی از کار نقش مهمی ایفا می‌نماید. پژوهش حاضر باهدف بهینه‌سازی نور روز دریافتی و مطلوبیت روشنایی فضاهای اداری به ارزیابی وضعیت روشنایی اتاق‌های یک ساختمان اداری چهار طبقه در تهران می‌پردازد. این تحقیق که یک مطالعه کاربردی است، در مقطع زمانی سه‌ماهه بر روی کارکنان ساختمان مذکور انجام‌شده است. روش پژوهش ترکیبی از روش تحلیلی همراه با بهره‌گیری از شبیه‌سازی و مدل‌سازی نرم‌افزاری است. در بخش میدانی هم‌زمان با نظرسنجی از کارکنان، شدت روشنایی محیط مورد مطالعه در شرایط واقعی با استفاده از دستگاه نورسنج اندازه‌گیری شده است. نتایج ارزیابی‌های میدانی و نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد در برخی از اتاق‌های این ساختمان شدت روشنایی موضعی از مقادیر استاندارد پیشنهادشده، بیشتر است و این امر سبب نارضایتی کاربران از وضعیت روشنایی و آسایش بصری شده است. راهکار پیشنهادی نویسندگان به‌کارگیری سیستم نمای متحرک در فضاها برای استفاده بهینه از نور روز و کارآمد سازی روشنایی در فضای داخلی است. این سیستم باقابلیت کنترل میزان نور دریافتی و تنظیم خیرگی نور در محیط، آسیب‌های بینایی ناشی از غیر استاندارد بودن روشنایی محیط را کاهش می‌دهد. در این روند با استفاده از یافته‌های حاصل از مدل‌سازی فضا در نرم‌افزار راینو و افزونه دیوا، تکنولوژی موجود در کشور برای طراحی یک نمای متحرک کاربردی به کار گرفته شد. نتایج نشان می‌دهد که اعمال یک پوسته پاسخگو در برابر متغیر مشخص (نور خورشید)، امکان کنترل نور ورودی به داخل ساختمان را بر اساس تغییر فصول فراهم نموده و میزان خیرگی (DGP) را در ارزیابی‌های سالانه (پویا) فضا به مقدار قابل‌توجهی کاهش می‌دهد