جایگاه بخش آموزش در اقتصاد ایران با تأکید بر حساب ملی آموزش-۱۳۹۶

Abstract

چکیده. سرمایه‌ انسانی پیش‌نیاز توسعه پایدار است؛ از آن‌جا که آموزش و پرورش بیشترین سرمایه‌ انسانی را داراست، توجه به آن نه تنها امنیت فردی بلکه تضمین‌کننده‌ امنیت جامعه خواهد بود. لذا شناخت بخش آموزش در ابعاد گسترده مورد توجه پژوهشگران و سیاستگذاران بوده است. حساب ملی آموزش چارچوبی برای اندازه‌گیری بخش آموزش در اقتصاد است. این حساب در حالی که تکمیل‌کننده مجموعه اطلاعاتی از قبیل تعداد مدارس، دانش آموزان، کلاس‌ها، معلمان، زیرساخت‌ها و تجهیزات است، یک سیستم اطلاعاتی در مورد جریان‌های مالی بخش آموزش نیز می‌باشد. در این پژوهش، حساب ملی آموزش در کل کشور برای سال ۱۳۹۶، با استفاده از داده‌های اولیه و ثانویه، تهیه و محاسبه شده است. به ‌این ترتیب که هم از اطلاعات ثبتی دستگاه‌های اجرایی مرتبط استفاده شده و هم طرح آمارگیری از آموزش بزرگسالان برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز اجرا و پیاده‌سازی شده است. بر اساس نتایج بدست آمده از آن، سهم ارزش افزوده بخش آموزش از تولید ناخالص داخلی، به قیمت‌های جاری ۱٫۴ درصد بوده است. آموزش متوسطه عمومی و متوسطه فنی و حرفه‌ای با ۳۰ درصد، بیشترین سهم ارزش افزوده را بین زیربخش‌های آموزش داشته است. سهم ارزش افزوده ایجادشده توسط بخش دولتی، ۶۸ درصد بوده است و ۱۵.۲ درصد از جبران خدمات در کل کشور مربوط به بخش آموزش اختصاص دارد. بیشترین تعداد شاغلان در بخش آموزش با سهم ۴۳ درصدی در زیربخش متوسطه عمومی و متوسطه فنی و حرفه‌ای می‌باشد. در زمینه تشکیل سرمایه نیز، سهم تشکیل سرمایه این بخش از کل اقتصاد ۲٫۶ درصد است و این در حالی است که آموزش متوسطه عمومی و متوسطه فنی و حرفه‌ای با نسبت ۳۱ درصدی بیشترین سهم از تشکیل سرمایه را در بخش آموزش در این سال داشته است.