شیوع ریسک فاکتور‌های رفتاری بیماری‌های غیر‌واگیر و عوامل اقتصادی-اجتماعی مرتبط با آن در خانوار‌های نظامی ایران

Abstract

زمینه و هدف: شناخت میزان شیوع عوامل خطر بیماری‌های غیر‌واگیر و وسعت تاثیرگذاری عوامل اقتصادی-اجتماعی بر بروز آن، به منظور برنامه‌ریزی برای کاهش بار بیماری بسیار مهم است. این مطالعه با هدف تاثیر عوامل اقتصادی-اجتماعی در مواجهه با ریسک فاکتور‌های رفتاری بیماری‌های غیر‌واگیر در خانوارهای نیروهای مسلح انجام شد. روش‌ها: این پژوهش از نوع مطالعات کاربردی است که به شیوه مقطعی بر روی 1204 خانوار نیروهای مسلح شرکت‌کننده در پیمایش ملی عوامل خطر بیماری‌های غیر‌واگیر در ایران (استپس) انجام شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه اقتباس شده از یک پرسشنامه استاندارد (پرسشنامه نظام مراقبت بیماری‌های غیر‌واگیر در جمهوری اسلامی ایران) بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از تخمین مدل‌های رگرسیون لاجستیک به کمک نرم­‌افزار Excel و STATA انجام شد. یافته‌ها: شیوع مصرف دخانیات، رژیم غذایی ناسالم و کم‌تحرکی در خانوار‌های نظامی ایران به ترتیب 5/7%، 34% و 58/6% بود. احتمال مصرف دخانیات در میانسالان (59-45 سال)، به­‌طور معناداری 2/19 برابر سالمندان (60≤ سال) بود (0/016=P). احتمال رژیم غذایی ناسالم در افراد بی‌سواد به­‌طور معناداری 2/13 برابر افراد با تحصیلات دیپلم و دانشگاهی بود (0/001>P). احتمال وجود کم‌تحرکی در زنان به‌­طور معناداری 1/77 برابر مردان (0/001>P)، در افراد زیر‌دیپلم 1/34 برابر افراد با تحصیلات دیپلم و دانشگاهی (0/033>P) و در افراد بدون شغل 2/07 برابر افراد بازنشسته بود (0/033>P) بود. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد برای مقابله با چالش‌های بهداشتی و کاهش بار بیماری‌های غیرواگیر، توجه به وضعیت اقتصادی-اجتماعی خانوار و کاهش نابرابری‌های اقتصادی- اجتماعی خانوار‌ها را باید همراه با کنترل عوامل خطر رفتاری بیماری‌های غیر‌واگیر در نظر داشت.