مقایسه اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و درمان راه‌حل‌محور کوتاه ‌مدت بر بهزیستی روان‌شناختی و احساس انسجام روانی نوجوانان دختر مبتلا به بیماری قلبی

Abstract

سابقه و هدف: علاوه بر مشکلات جسمانی، باید به ‌مشکلات روان‌شناختی بیماران قلبی نیز توجه شود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و درمان راه‌حل‌محور کوتاه‌مدت بر بهزیستی روان‌شناختی و احساس انسجام روانی نوجوانان دختر مبتلا به بیماری قلبی صورت گرفت. روش بررسی: روش پژوهش، نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری را دانش‌آموزان دختر مبتلا به بیماری قلبی دوره متوسطه دوم مدارس شهر تبریز در سال‌تحصیلی 1401-1400 تشکیل دادند. 45 نفر با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب، و به‌صورت تصادفی در سه گروه قرار گرفتند (هر گروه 15 نفر). گروه‌های آزمایشی، درمان مختص گروه خود را به‌ترتیب در 8 و 6 جلسه دریافت کردند. گروه کنترل درمانی دریافت نکرد. ابزارهای اندازه‌گیری، پرسشنامه‌های بهزیستی روان‌شناختی ریف (1980) و احساس انسجام فلسنبرگ (2006) بودند. داده‌ها توسط آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شدند. یافته­ها: در پیش‌آزمون، میانگین و انحراف معیار نمره بهزیستی روان‌شناختی و احساس انسجام روانی در گروه‌های آزمایش و کنترل اختلاف معنی‌داری نداشت (05/0<P). هر دو درمان در مقایسه با گروه کنترل، بهزیستی روان‌شناختی و احساس انسجام روانی بیماران را در پس‌آزمون افزایش داد (001/0>P). در مرحله پی­گیری، اثر این دو درمان ماندگار بود (001/0>P). تأثیر درمان‌ها بر بهزیستی روان‌شناختی و احساس انسجام روانی بیماران قلبی در مراحل پس‌آزمون و پی­گیری یکسان بود (05/0<P). نتیجه­گیری: به‌نظر می‌رسد شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و درمان راه‌حل‌محور کوتاه‌مدت می‌توانند سبب افزایش پذیرش بیماری در بیماران قلبی شوند، از این‏رو احتمالاً می‏توانند راهبرد درمانی مفیدی برای ارتقای وضعیت روانی بیماران قلبی تلقی شوند.