ارائه الگویی به منظور ارزیابی عملکرد OHS با استفاده از روش Safety Scorecard – مطالعه موردی گازرسانی استان تهران

Abstract

مقدمه: ارزیابی عملکرد در هر مدیریتی یک مرحله ی کلیدی در بهبود مستمر است. در حالیکه چندین سال است مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی اجرا می‌شود، سوال چگونگی کنترل و ارزیابی عملکرد این سیستم‌هنوز هم جریان دارد. مدیریت ایمنی نیازمند است، به جای تمرکز بر شاخص های پس نگر متمرکز بر شکست ، بر شاخص های پیش‌نگر پیشگویانه، تمرکز نماید. ابزار کارت امتیاز ایمنی برای تسهیل پشتیبانی از تصمیم گیری طراحی شده و توانایی یکپارچه‌سازی شاخص‌های عملکرد با شاخص‌های پیشرفته را داراست. صنعت گاز با توجه به کیفیت و کمیت مواد مورد استفاده و داشتن سه مشخصه پیچیدگی بالا، انعطاف پایین و آسیب پذیری زیاد از دیدگاه HSE جزء صنایع بحرانی محسوب می گردد. روش بررسی: در پی مصاحبه با 6 کارشناس خبره از گازرسانی استان تهران و همچنین 4 متخصص HSE که همگی دارای مدرک کارشناسی ارشد و حداقل 20 سال سابقه ی کاری در زمینه ی کاری خود و HSE بودند، معیارها و شاخص های کلی موثر در بخش ایمنی و بهداشت شغلی در شرکت گازرسانی استان تهران به دست آمده و با استفاده از پرسشنامه ی مقایسه ی زوجی، اولویت بندی شاخص ها بر اساس الگوی ANP و با استفاده از نظرات کارشناسان و خبرگان انجام پذیرفت. چون روش AHPبه وابستگی و ارتباط بین معیارهای داخلی و در سطوح نپرداخته و فقط معیارها را با ساختار سلسله مراتبی و از بالا به پایین سطح‌بندی و وزن دهی می کند. در این مطالعه برای رفع این نیاز از مدل ANP استفاده گردید که روابط داخلی پیچیده بین معیارها و تأثیر آن‌ها بر هدف نهایی را می سنجد. سپس با طراحی و تکمیل کارت امتیازی ایمنی در واحدهای نمونه، عملکرد ایمنی و بهداشت شغلی در شرکت گازرسانی استان تهران مورد سنجش قرار گرفت. مدل ارائه شده در این تحقیق در اداره گاز استان تهران در 7 منطقه به اجرا در آمد که در نهایت با یکدیگر مقایسه شدند. یافته ها: از بین 8 شاخص عملکرد تاییدشده با نظر خبرگان، شاخص گزارش تجزیه و تحلیل خطرات شغلی با وزن 229/0در اولویت اول وشاخص تجزیه وتحلیل تحقیق حوادث و رویدادها با وزن 049/0در اولویت هشتم قرار گرفت. لذا نیاز به ایجاد یک ساز و کار قوی درخصوص ثبت، تجزیه و تحلیل و درس‌آموزی درخصوص کلیه ی حوادث و شبه حوادث وجود دارد. با طرح روش کارت امتیاز ایمنی،7 واحد از شرکت طی دی 96 تا دی 98 از لحاظ عملکرد ایمنی و بهداشت شغلی، مقایسه شدند.در سال اول مطالعه موردی 6 با امتیاز 6/5، وضعیت مناسب تر و مطالعه موردی 3 با امتیاز 08/4 عملکرد چالش برانگیزتر و در سال دوم مطالعه موردی 1 با امتیاز 43/8 وضعیت مناسب تر و مطالعه موردی 2 با امتیاز 66/6 وضعیت چالش برانگیزتری داشته اند. لذا وجود یک سیستم نظارت دائم و پیگیر HSE در مناطق بسیار ضروری است و عملکرد مناطق پس از حضور ناظرین HSE بسیار پیشرفت داشته است. نتیجه گیری: در نهایت مدلی از کارت امتیازی ایمنی که شاخص های مدیریت را در سطوح مختلف یک سیستم مدیریتی OHS ادغام می کند به همراه روش اجرایی امتیازدهی در کارت ایمنی، برای شرکت گازرسانی استان تهران، پیشنهاد گردید. مدل ارائه شده در این مطالعه با در بر داشتن شاخص های کنشی و واکنشی، قابلیت پایش عملکرد مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی را داشته و مدیران و کارشناسان ایمنی و بهداشت صنایع و سازمان ها را در ارزیابی اثربخشی این سیستم یاری می نماید. کلید واژه: ارزیابی عملکرد ایمنی و بهداشت شغلی، صنعت گاز، کارت امتیاز ایمنی