بررسی الگوهای درخواست تست‎های عملکرد تیروئید و تعیین موارد منطقی درخواست

Abstract

زمینه و هدف: درخواست نامتناسب تست‎های تیروئیدی امری مسئله‎ساز است. به جز موارد درخواست نابه‎جای تست‎های عملکرد تیروئید، باید به این نکته توجه کرد که سنجش هورمون TSH (Thyroid stimulating hormone) به تنهایی حساسیت زیادی برای افتراق موارد کم‎کاری و پرکاری تیروئید از موارد با عملکرد طبیعی این غده را دارد. پژوهش حاضر به بررسی الگوهای درخواست تست‎های عملکردی تیروئید و موارد منطقی درخواست آن‎ها پرداخته است. روش کار: تعداد 488 بیمار که در بازه زمانی مهر تا اسفند سال 1397 در بیمارستان فیروزگر بستری و تست‌های تیروئیدی برای آن‌ها درخواست شده بود، وارد این مطالعه مقطعی شدند. نمونه‎ها با ارزیابی بالینی و اخذ شرح‌حال با هدف یافتن ضرورت درخواست تست تیروئید بررسی شدند. در صورت محتمل بودن تشخیص اختلالات عملکرد تیروئید در مرحله بعد آزمایشات درخواستی از نظر انطباق با الگوریتم‎ها و دستورالعمل‎های موجود بررسی شدند. نهایتاً در صورت منتهی شدن بررسی‎های آزمایشگاهی به تشخیص نهایی، متناسب بودن تست عملکردی درخواستی با تشخیص نهایی بررسی شد. یافته‌ها: میانگین TSH T4 (Thyroxine) و T3 (Triiodothyronine) بیماران به ترتیب برابر mlU/L58/3، µg/dL 68/7 و nmol/L 61/1 بود. در مورد فراوانی درخواست‌های غیرضروری، T3 با 2/99% ، TSH با 6/60% ، و T4 با 4/59 % به ترتیب بیشترین تا کمترین فراوانی را به خود اختصاص دادند. تمامی درخواست‌های تست‌های fT3 (Free,Triiodothyronine) و fT4 (Free,Thyroxine) غیرضروری بودند. بیشترین علت‌های ضروری که آزمایشات تیروئیدی درخواست شده بود به ترتیب هیپوتیروئیدی، آدنوم هیپوفیز و Congestive heart failure (CHF) جبران نشده بودند. شایع‌ترین الگوهای درخواست تست‌های عملکرد تیروئیدی به ترتیب TSH،T4وT3با 87/69% و TSH و T4 با 57/15% بودند. نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که درخواست هم‌زمان تمام شاخص‌های تیروئیدی امری شایع است و الگوهای نامتعارف درخواست تست عملکرد تیروئید، موارد متعدد درخواست این تست‎ها و در نظر نگرفتن سطح TSH طبیعی، باعث درخواست غیرضروری تست‎های عملکرد تیروئید می‎شود؛ بنابراین، بر اساس این نتایج پیشنهاد می‌شود که اندازه‌گیری تست‌های عملکردی تیروئید فقط در موارد منطقی و با الگوی مناسب انجام شود و از درخواست هم‌زمان همه تست‌های تیروئیدی در مرحله اول خودداری شود.