شیوع استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین در شیر خام گاو جمع‌آوری‌شده از تانک‌های ذخیره و مراکز عرضه شیر در شهرستان ارومیه و تعیین الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی آن‌ها

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: استافیلوکوکوس اورئوس (S. aureus) از مهم‌ترین پاتوژن‌های بیماری‌زا با خواستگاه مواد غذایی است که در ایجاد مسمومیت استافیلوکوکوسی در انسان نقش دارد. این مطالعه با هدف جداسازی و شناسایی استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اورئوس‌های مقاوم به متی‌سیلین (MRSA) در شیر خام گاو، شناسایی فنوتیپی و ژنوتیپی و تعیین الگوی مقاومتی جدایه‌ها در شهرستان ارومیه انجام گردید. مواد و روش کار: تعداد ۲۹۰ نمونه شیر خام گاو از اردیبهشت تا دی‌ماه ۱۳۹۵ از تانک‌های نگهداری شیر در گاوداری‌ها و محل‌های عرضه شیر در سطح شهرستان ارومیه جمع‌آوری و در شرایط استریل و سرد به آزمایشگاه بهداشت مواد غذایی جهت جداسازی استافیلوکوکوس اورئوس با استفاده از روش‌های میکروبیولوژی و بیوشیمیایی معمول منتقل گردید. برای تأیید جدایه‌های کوآگولاز مثبت، از روش شناسایی ژن nuc استفاده گردید. جهت شناسایی فنوتیپی جدایه‌های مقاوم به متی‌سیلین از روش انتشار دیسک Kirby-Bauer و شناسایی ژنوتیپی وجود ژن mecA استفاده شد. یافته‌ها: از ۲۹۰ نمونه شیر (۱۴۴ نمونه از تانک‌های نگهداری شیر و ۱۴۶ نمونه از محل‌های عرضه شیر) جمع‌آوری‌شده، ۴۴ جدایه جمع‌آوری شد که ۱۴ جدایه (۹/۷درصد) از تانک‌های نگهداری شیر و ۳۰ جدایه (۲۰/۵ درصد) از محل‌های عرضه شیر بود. وجود استافیلوکوکوس اورئوس در نمونه‌ها توسط واکنش زنجیره‌ای پلیمراز تأیید شد. از مجموع ۴۴ جدایه 7 جدایه (۱۶ درصد) نسبت به اگزاسیلین مقاوم بودند که یک جدایه (۷/۱ درصد) مربوط به تانک و 6 جدایه (۲۰ درصد) مربوط به مراکز عرضه شیر خام بودند و به‌عنوان جدایه‌های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین شناسایی شدند. بیش‌ترین میزان مقاومت جدایه‌ها متعلق به پنی‌سیلین (۵۹/۱ درصد) بود. هیچ‌کدام از جدایه‌ها نسبت به دو آنتی‌بیوتیک توبرامایسین و جنتامایسین مقاومت نشان ندادند. پنج جدایه (۴/۱ درصد) دارای ژن mecA بودند که ۴ جدایه (۱۳/۳ درصد) مربوط به مراکز عرضه شیر و یک جدایه (۷/۱ درصد) مربوط به تانک‌های شیر بودند. بحث و نتیجه‌گیری: طبق نتایج به‌دست‌آمده شیوع استافیلوکوکوس اورئوس و MRSA در مراکز عرضه شیر نسبت به تانک‌های ذخیره شیر بیشتر است. این نتایج نشان‌دهنده آلودگی ثانویه و عدم رعایت اصول بهداشتی حین حمل‌ونقل و عرضه شیر است.