چالش‌ها، پیامدها والزامات مواجهه با بحران بیماری‌های واگیردار نوپدید

Abstract

زمینه و هدف: پاندمی بیماری کرونا به‌عنوان یک ویروس نوپدید، همچنان در سرتاسر جهان رواج داردکه علاوه برمرگ و میر فراوان‌،‌ زیان‌های اقتصادی بی‌شمار، خطر جدی برای امنیت بهداشتی کشورهای جهان می‌باشد و پیامدهای اجتماعی و امنیتی را به دنبال داشته است. شکاف دانشی موجود در مورد دلیل، روش‌های درمان و مرگ ‌و میر بالای کووید-19 گمانه‌زنی‌های پیرامون آن را افزایش داده و باعث سردرگمی سیاست‌گذاران و متولیان حوزه سلامت شده است. پژوهش حاضر، با هدف طراحی الگوی مدیریتی بحران بیماری‌های واگیردار نوپدید انجام گردید، تا بتواند تجربه‌هایی را برای بحران‌های مشابه احتمالی آینده ارائه کند. روش: این پژوهش از حیث هدف بنیادی-کاربردی است و از روش کیفی‌‌، رویکرد قیاسی‌‌، راهبرد پیمایشی -مقطعی و استراتژی داده‌بنیاد با رویکرد نظام‌مند استفاده کرده است. اطلاعات مورد نیاز، با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته‌‌، منابع روزآمد معتبر GCR‌‌، خارجی‌‌، داخلی وکتابخانه ای جمع‌آوری گردید. جامعه آماری پژوهش، اساتید‌‌، خبرگان و کارشناسان حوزه سلامت و مدیریت بحران سازمان‌های منتخب استان خوزستان می‌باشند که به روش هدفمند گلوله برفی از آن‌ها نمونه گیری شده است. یافته‌ها: با تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده در پژوهش‌، در مجموع 24 مقوله و 252 و در نهایت، 126 مفهوم از طریق کدگذاری باز، شناسایی و استخراج شدند. سپس کدگذاری انتخابی و محوری نیز انجام و بر اساس ارتباط خطی میان مقوله‌های پژوهش، شرایط علّی، مقوله محوری، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله­گر، راهبردها و پیامدها مشخص گردید. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که شرایط علّی (عدم محوریت بیماری کووید، منابع انسانی، قوانین و مقررات، منابع و تجهیزات‌، عوامل نظارتی و عوامل جغرافیایی) بر مقوله محوری مدیریت بحران بیماری‌های واگیردار نوپدید تأثیرگذار می‌باشد. به ‌منظور افزایش تاب‌آوری کادر درمان، اجرای راهبردهای نیروی انسانی در جهت مدیریت مناس‌تر بحران کرونا اهمیت دارد. راهبرد دولتی، راهبرد سامان‌دهی و ارتباطات نیز به سیاست‌ها و مقررات در نهادهای دولتی ارتباط دارد. همچنین، راهبرد فرهنگ‌سازی در جهت افزایش فرهنگ مشارکت مردمی‌، افزایش رعایت پروتکل‌های بهداشتی و افزایش آگاهی مردم تاثیرگذار می‌باشد.