مکانیابی مراکز خودامدادی محله به روش تلفیقی FUZZY-AHP (نمونه موردی: محله سیروس شهر تهران)

Abstract

زمینه و هدف: واکنش اضطراری به وقوع زلزله در بافت‌های ناکارآمد شهری نیازمند چرخه‌ای از اقدامات متعدد و هماهنگ است. مرکز خودامدادی محله، یکی از مراکز کالبدی نوپدید پشتیبان مدیریت شرایط اضطراری است که بنابر درس‌های آموخته شده از تجارب زلزله‌ها می‌تواند نقش موثری در امدادرسانی به موقع همراه با مشارکت مردم در محلات شهری داشته باشد. استقرار این مراکز دارای دو سطح از الزامات درونی ناظر بر اصول و قواعد طراحی مرکز و نیز الزامات بیرونی ناظر بر شناخت معیارهای موثر در مکان‌یابی می‌باشد. روش: رویکرد این پژوهش کمّی و هدف از این پژوهش مکان‌یابی مرکز خودامدادی محله سیروس است. روش مورد استفاده در پژوهش شامل استفاده و تلفیق غیرمستقیم از دو تکنیک شناخته شده AHP و FUZZY در محیط GIS می‌باشد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشانگر شناخت و اولویت بندی معیارهای ۲۰گانه مؤثر در مکان‌یابی مرکز محله سیروس، امتیاز بالای معیار سازگاری امدادی (0.258)، امتیاز پایین معیارهای مکمل و ویژه (0.087)، امتیاز بالای زیرمعیار فضاهای باز (0.114) و امتیاز پایین زیرمعیار فضاهای مذهبی (0.016)، تولید نقشه‌ها و لایه‌های پایه فازی به کمک آنالیز بافر و انتخاب سه مکان نهایی در شمال غرب و جنوبی محله است. نتیجه­ گیری: مکان­یابی مراکز خودامدادی محله به صورت عام می‌تواند به شناخت بیشتر این مراکز و کارکردهای آن کمک نماید. مکان‌یابی «مرکز خودامدادی محله سیروس» به صورت خاص نیز می‌تواند در راستای سیاست‌های نوین بازآفرینی شهری و با توجه به ظرفیت­های گسترده آن به عنوان یک «پروژه محرک توسعه شهری» این محله قلمداد گشته و عملیاتی‌سازی آن می‌تواند زمینه پایداری بهتر و تاب‌آوری بیشتر محلات ناکارآمد شهری را فراهم نماید.