تعیین اثربخشی درمان‌های روان‌شناختی اختلال نافرمانی ‌مقابله‌ای در ایران: فراتحلیل

Abstract

سابقه و هدف: کودکی مهم­ترین مرحله زندگی تحولی هر انسانی است. با توجه به اینکه یکی از شایع­ترین اختلال­های دوران کودکی اختلال نافرمانی مقابله­ ای است، هدف پژوهش حاضر مرور و انجام فراتحلیل روی اثربخشی درمان­های روان­شناختی (اعم از بهبود سبکـ­های فرزندپروری، آموزش مهارت­های زندگی و اجتماعی، بازی و قصه­ درمانی) این اختلال بود. روش بررسی: پژوهش حاضر با روش فراتحلیل روی مقالات منتشره از سال ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۰در پایگاه­های اطلاعاتی جهاد دانشگاهی، مگ ایران، نورمگزو پورتال جامع علوم انسانی انجام شد. لذا پایگاه­ های علمی با کلیدواژه­ های مرتبط با موضوع پژوهش جستجو شد و 74 مقاله علمی­ پژوهشی با کارآزمایی بالینی استخراج شد. پس از حذف موارد تکراری و بررسی کیفیت مقالات طبق چک­ لیست Consort توسط سه متخصص روان­شناسی و آمار، 5 مقاله شرایط لازم برای شرکت در فراتحلیل را داشتند که پس از محاسبه تفاوت استاندارد شده میانگین­ های مطالعات با استفاده از مدل Random در سطح معنی­داری ۰۵/۰ در نرم­افزار 5.4 Review Manager فراتحلیل شدند. یافته­ها: نتایج فراتحلیل مقایسه میانگین اختلاف نمرات اختلال نافرمانی­ مقابل ه­ای دو گروه مداخله و گواه نشان داد در تمام مطالعات میزان کاهش نشانه­ ها در گروه مداخله بطور معنی­داری بیشتر از گروه گواه بود. میانگین تفاوت نمره استاندارد شده برای کل این مطالعات برابر با (001/0>P، 40/3- 36/2) 88/2به دست آمد که بیانگر میزان تاثیر مداخله ­های روان­شناختی بود. نتیجه­گیری: پژوهش حاضر نشان داد، درمان­های روان­شناختی (اعم از بهبود سبکـ­ های فرزندپروری، آموزش مهارت­های زندگی و اجتماعی، بازی و قصه درمانی) بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی­ مقابله­ ای تاثیرگذار هستند. بنابراین استفاده از درمان­ های روان­شناختی برای درمان اختلال نافرمانی­ مقابله­ ای مفید است.