غربالگری تحولی: بررسی تاثیر تولد زودهنگام و وزن هنگام تولد بر تاخیر در رشد مهارت های ارتباطی، حرکتی، شناختی و اجتماعی هیجانی کودک با استفاده از پرسشنامه های سنین و مراحل (ASQ3TM)

Abstract

مقدمه: اوایل کودکی دوره حساس برای رشد تواناییهای شناختی، زبانی، اجتماعی و حرکتی است. بعلت اهمیت تشخیص زودرس تاخیرهای تحولی در کودکان، این مطالعه با هدف بررسی تاثیر تولد زودهنگام و وزن هنگام تولد بر رشد مهارتهای تحولی کودکان 12 تا 36 ماهه در شهر خرم آباد انجام گردید. مواد و روش ­ها: در یک مطالعه همگروهی، تعداد 125 کودک 12 تا 36 ماه شهر خرم آباد در سه گروه پره ترم (59 نفر)، دارای وزن کم تولد و ترم (21 نفر) و همچنین دارای وزن نرمال تولد و ترم (45 نفر)، با استفاده از پرسشنامه های سنین و مراحل در پنج حیطه تحولی بررسی شدند. برای مدل بندی اثر «سن و وزن تولد کودک» بر «حیطه های مختلف رشد» از پنج مدل رگرسیون لوجستیک بطور مجزا استفاده گردید. داده ها با نرم افزار SPSS، نسخه 22 و تحت سطح معناداری 05/0 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ­ها: در غربالگری کودکان مورد مطالعه، میزان تاخیر تحولی در حداقل یک حیطه 6/49% بود که بیشترین تاخیر در حرکات ظریف 2/15%و کمترین تاخیر در حل مساله 4/6% مشاهده شد. بعلاوه در برقراری ارتباط 6/9% حرکات درشت 6/9% و شخصی-اجتماعی8/8% کودکان غیرطبیعی بودند. بر اساس مدل رگرسیون لجستیک، ارتباط «وضعیت سن و وزن تولد کودک» با وضعیت تحول مهارت ارتباط (235%=P)، حرکات ظریف (125%=P) و شخصی-اجتماعی (307%=P) غیر معنادار ولی نسبتا قابل ملاحظه بود. بحث و نتیجه ­گیری: وزن کم تولد در نوزادان ترم، ریسک فاکتور برای تاخیر در حیطه ارتباط و حرکات ظریف است، درحالیکه پره ترم بودن، ریسک فاکتور در حیطه شخصی-اجتماعی است. تولد زودرس و وزن کم تولد از عوامل خطرساز تاخیرهای تحولی در کودکان است که نیاز به غربالگری زودهنگام برای تشخیص و جلوگیری از بروز عوارض در آینده دارد.