بررسی میزان شیوع و عوامل خطر سندرم متابولیک در پرسنل ستادی و عملیاتی یک مرکز نظامی

Abstract

زمینه و هدف: سندرم متابولیک به عنوان یک مشکل مهم بهداشت عمومی در نظر گرفته می­‌شود و گزارشات کمی در مورد این بیماری در بین نیرو­های نظامی در دسترس است، لذا این مطالعه با هدف تعیین میزان شیوع سندرم متابولیک و عوامل خطرزای آن در بین پرسنل یک جمعیت نظامی انجام شد. روش‌ها: این مطالعه توصیفی-مقطعی در سال 1400 انجام گرفت. در این مطالعه با مراجعه 368 نفر از پرسنل نیروی انتظامی به طرح پایش سلامت سالیانه، مقادیر سن، قد، وزن، نمایه توده­ بدنی (BMI)، دور شکم، دور لگن، فشار سیستولی، فشار دیاستولی، قند خون ناشتا، کلسترول، تری­‌گلیسرید، لیپوپروتیین با چگالی بالا (HDL)، لیپوپروتیین با چگالی پایین (LDL) و آلانین آمینوترنسفراز (ALT) اندازه­‌گیری شد. سپس میزان شیوع سندرم متابولیک با دو معیار، پانل درمانی بزرگسالان 3 (ATP III) و فدراسیون بین المللی دیابت (IDF) محاسبه گردید. از شاخص آماری میانگین و انحراف معیار برای توصیف داده­‌های کمی و از فراوانی و درصد برای متغیرهای کیفی استفاده شد. از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف جهت بررسی چگونگی توزیع داده­ها استفاده گردید.value -P کمتر از 0/05، به‌عنوان اختلاف آماری معنا‌دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: میانگین سنی، وزن و نمایه توده­ بدنی افراد شرکت‌کننده در این پژوهش به ترتیب برابر با 39/50 سال، 83/74 کیلوگرم و 27/16 کیلوگرم بر متر مربع بودند. مقادیر غیر طبیعی فشار خون، قند خون ناشتا، تری‌گلیسرید، کلسترول، HDL، LDL و ALT در افراد به ترتیب 9/2 درصد، 16/6، درصد، 50/5 درصد، 4/9 درصد، 66/6 درصد، 1/9 درصد، 22/6 درصد مشاهده گردید. مقدار بالای نمایه توده بدنی در 83/1 درصد افراد و مقادیر بالای دور کمر طبق معیار­های ATP IIIو IDF به ترتیب 7/1 درصد و 35/9 درصد محاسبه شد. شیوع سندرم متابولیک بر طبق معیار ATP III ، 17/7 درصد و بر طبق معیار IDF، 20/7 درصد مبتلا، در کل جمعیت مشخص شدند. در بررسی ارتباط سندرم متابولیک با BMI، گروه سنی و یگان نظامی، ارتباط این سندرم با BMI و گروه سنی به صورت معنادار بود. همچنین، شیوع سندرم متابولیک در یگان نظامی عملیاتی، طبق معیار ATP III، 17/7 درصد و طبق معیار IDF، 19/7 درصد و در یگان نظامی ستادی، طبق معیار ATP III، 17/6 درصد و طبق معیار IDF، 21/8 درصد بود. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می­‌دهد که حدود یک پنجم از جمعیت پرسنل نظامی مورد مطالعه دارای سندرم متابولیک می‌­باشند. اگرچه این میزان، حدود دو برابر کمتر از میانگین جامعه است ولی با توجه به سبک زندگی و شغل افراد نظامی و جهت رسیدن به اهداف عالی تعیین شده برای این سازمان، همین مقدار نیز به توجه نیاز دارد. بنابراین استفاده از روش­‌های مختلف آموزشی جهت کاهش و کنترل وزن، رژیم غذایی و افزایش فعالیت جسمانی پیشنهاد می­‌شود.