جداسازی و شناسایی مولکولی باکتری‎های مولد لیپاز از پساب کارخانه فرآورده‌های گوشتی گل‌بهار خرم‌آباد

Abstract

مقدمه: لیپازها، به ‌دلیل توانایی زیست کاتالیزوری در محیط‌های آبی و غیرآبی یکی از مهم‌ترین کاتالیزورها برای صنایع مختلف مانند شوینده، لبنیات و نساجی به‌ شمار می‌روند. غربال‌گری زیستگاه‌های مختلف برای شناسایی باکتری‎های مولد لیپاز و بهینه‎سازی پارامترهای فعالیت آن‌ها، تولید و استفاده مؤثر لیپازها را در صنایع مختلف تسهیل می‌کند. با توجه به اهمیت یافتن منابع جدید لیپاز، پژوهش حاضر با هدف جداسازی و شناسایی باکتری‌های مولد لیپاز و بررسی ویژگی‌های آن‌ها صورت گرفت. مواد و روش­ ها: در این مطالعه، نمونه پساب کارخانه فرآورده‌های گوشتی گل‌بهار خرم‌آباد از نظر وجود سویه‌های باکتریایی مولد لیپاز غربال‌گری گردید. جدایه‎های تولیدکننده لیپاز بر اساس خصوصیات مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و توالی ژن 16S rRNAشناسایی شدند. پارامترهای محیط کشت مانند pH، دما و زمان به‌ منظور بهینه‎سازی فعالیت لیپازی متفاوت بودند. یافته ­ها: در این مطالعه تعداد سه ایزوله با فعالیت لیپازی بالا در اثر غربال‌گری پساب کارخانه فرآورده‌های گوشتی گل‌بهار خرم‌آباد شناسایی شدند. ایزوله‌هایی که بیشترین فعالیت لیپازی را نشان داده بودند با استفاده از بلاست توالی نوکلئوتیدی به‌دست‌آمده برای ژن 16S rRNA به‌عنوانBacillus amyloliquefaciens شناسایی شدند. همچنین بیشترین میزان فعالیت آنزیم لیپاز برای ایزوله‌های شناسایی شده در 48 ساعت ثبت شد. علاوه‌ بر‌ این، در این پژوهش مشخص شد که حداکثر فعالیت لیپازی در دمای 45 درجه سانتی‌گراد و 8 pH = صورت می‌گیرد. بحث و نتیجه­ گیری: بر اساس یافته‌های این مطالعه مشخص شد که لیپاز‌های خارج سلولی ایزوله‌های باکتری B. amyloliquefaciens از نوع لیپازهای قلیایی بوده و دارای پایداری دمایی نسبتاً مناسبی هستند. با استخراج و تخلیص لیپاز خارج سلولی این ایزوله‌ها می‌توان از آن در صنایع مختلف بهره برد. همچنین با شناسایی و جداسازی ژن تولید کننده آنزیم لیپاز از ایزوله‌های مذکور می‌توان آن را در فرآیند مهندسی آنزیم وارد کرده و با ایجاد جهش‌های هدفمند، میزان فعالیت آن را به طور دلخواه تغییر داد.