نقش کورکومین در بهبود اختلالات یادگیری و حافظه

Abstract

کورکومین (Curcumin) ماده موثره زرد رنگی است که از ریزوم گیاه زردچوبه (Curcuma longa) استخراج می­شود. در سال‌های اخیر گزارش شده است که کورکومین دارای خاصیت ضد سرطان، محافظت کننده کبد، مهار کننده ترومبوز، محافظت کننده سیستم قلبی عروقی و ضد آرتریت می باشد. همچنین کورکومین به عنوان یک عامل تعدیل کننده مسیرهای پیام‎رسانی (سیگنالینگ) داخل سلولی شناخته شده که رشد سلول، التهاب و آپوپتوز (مرگ برنامه ریزی شده سلول) را کنترل می­کند. کورکومین یک آنتی اکسیدان قدرتمند است که رادیکال­های آزاد در گردش را کاهش می­دهد و به دلیل فعالیت­های آنتی اکسیدانی و ضد التهابی می­تواند ترکیبی بالقوه برای پیشگیری و یا درمان بیماری‏های عصبی و اختلالات حافظه باشد. در این مقاله مروری به نقش کورکومین در بهبود اختلالات حافظه و همچنین مکانیسم‌های مولکولی دخیل در آن پرداخته شده است. از مکانیسم های احتمالی کورکومین در بهبود حافظه می توان به بهبود عملکرد سلول به ویژه میتوکندری و محافظت از آن در برابر استرس اکسیداتیو، تعدیل فعالیت نوروترانسمیترها و تغییر در فعالیت مونوآمین ها با تأثیرگذاری بر سطوح سروتونین، دوپامین و نورآدرنالین اشاره کرد. همچنین می‌توان به تنظیم بیان استیل کولین استراز با تأثیرگذاری بر سطح استیل کولین و تعدیل گیرنده­های موسکارینی، سمیت عصبی ناشی از گلوتامات و ایجاد حفاظت عصبی و رشد سلول های عصبی با تأثیر بر سطح فاکتور نوروتروفیک مشتق شده از مغز (BDNF)، افزایش cAMP و القای سایر مسیرهای پیام رسانی (سیگنالینگ) دخیل در فرآیند حفاظت نورونی و رشد عصبی در مغز اشاره کرد.