اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تاب‌آوری و شدت تجربه درد زنان مبتلا به سردرد مزمن

Abstract

زمینه و هدف: پیشرفت‌های نظری و توسعه پژوهش‌ها، مبانی لازم را برای مفهوم‌سازی سردرد به‌عنوان یک اختلال روانی- فیزیولوژیکی فراهم آورده و سرانجام باعث استفاده از درمان‌های رفتاری و روان‌شناختی برای سردرد شده است. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تاب‌آوری و شدت تجربه درد زنان مبتلا به سردرد مزمن بود. مواد و روش‌ها: روش پژوهش، نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را زنان مبتلا به سردرد مزمن که در سال 1398 برای درمان‌ سردرد خود به‌کلینیک‌های دولتی مغز و اعصاب شهر اصفهان مراجعه کرده بودند تشکیل دادند. 30 نفر با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب، و به‌صورت تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. اعضای گروه آزمایشی، در 8 جلسه 5/1 ساعته درمان اختصاصی را دریافت کردند. گروه کنترل درمانی دریافت نکردند. داده‌ها توسط آزمون تحلیل واریانس آمیخته با اندازه‌گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: در پیش‌آزمون، میانگین و انحراف معیار نمره تاب‌آوری و شدت تجربه درد در گروه آزمایش و کنترل اختلاف معناداری نداشت (05/0<p). شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی، تاب‌آوری و شدت تجربه درد زنان مبتلا به سردرد مزمن را در پس­آزمون بهبود بخشیده است (001/0>p). در مرحله پیگیری، اثر شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی ماندگار بود (001/0>p). نتیجه‌گیری: شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی احتمالاً با کاهش فاجعه‌آمیزکردن سردرد، و در نتیجه کاهش ترس مرتبط با درد در کاهش شدت سردرد، و از این‌رو در افزایش تاب‌آوری زنان مبتلا به سردرد مزمن موثر بوده است، بنابراین ممکن است راهبرد پیشگیرانه مفیدی تلقی شود.