بررسی آلودگی‌های محیط زیستی سکوهای گازی دریایی میدان پارس جنوبی با روش-های تحلیل مؤلفه‌های اصلی و مدل شبکه‌های بیزین در سال 1399: یک مطالعه توصیفی

Abstract

زمینه و هدف: در سطح جهانی افزایش تقاضای انرژی، انسان را به دنبال استخراج نفت و گاز حتی در اعماق دریاها سوق داده است. این مهم در خلیج فارس نیز جاری است و آلودگی­های زیست محیطی زیادی را به وجود آورده­اند. هدف از انجام این پژوهش تعیین آلودگی­های محیط زیستی سکوهای گازی دریایی با روش­ تحلیل مؤلفه­های اصلی و مدل شبکه­های بیزین است. مواد و روش‌ها: این پژوهش توصیفی در سال 1399 بر روی سکوهای گازی دریایی میدان پارس جنوبی انجام شد. داده­های مورد نیاز از طریق مصاحبه با خبرگان و کارشناسان جمع‌آوری گردید. سپس با استفاده از آنالیز اجزای اصلی عواملی که اثرات کم‌تری دارند، حذف و سایر عوامل در شبکه­های بیزین مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: براساس نتایج شبکه بیزین برای آلودگی کلی سکو احتمال سطح متوسط 95/0 درصد، احتمال سطح بالا 11/8 درصد، احتمال سطح بسیار بالا 5/18 درصد و احتمال سطح بحرانی 5/72 درصد محاسبه شد. نتایج بخش تحلیل مؤلفه­های اصلی نشان داد بیش‌ترین واریانس مربوط به مؤلفه اصلی اول و مقدار آن تقریباً 40 درصد و هم­چنین بیش‌ترین مقدار ویژه نیز مربوط به این مؤلفه با مقدار 909/1 می­باشد. نتیجه­گیری: تأثیر فعالیت­ سکوهای گازی در دو بخش آلودگی آب و آسیب به تنوع زیستی دارای بیش‌ترین تأثیر می‌باشد که از بین دو عامل با سطح آلودگی بسیار بالا، تأثیر سکوی گازی بر تنوع زیستی و گونه­های زنده از بقیه موارد بارزتر می­باشد. هم­چنین ترکیب دو روش تحلیل مؤلفه­های اصلی و شبکه­های بیزین جهت مدیریت داده­ها در زمینه مدیریت محیط زیست سکو مثمر ثمر می­باشد. واژه­های کلیدی: آلودگی، سکوی گازی، مؤلفه اصلی، شبکه بیزین