اثربخشی آموزش فنون رفتاردرمانی دیالکتیک توأم با رایحه‌درمانی اسطوخودوس بر افسردگی و شایستگی مادری زنان نخست‌زای با دلبستگی ناایمن به همسر

Abstract

مقدمه: بارداری، یکی از پراسترس‌ترین مراحل زندگی زنان است. لذا هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش فنون رفتاردرمانی دیالکتیک توأم با رایحه‌درمانی اسطوخودوس بر افسردگی و شایستگی مادری زنان نخست زای با دلبستگی نا ایمن‌ به همسر بود. روش کار: این مطالعۀ کارآزمایی بالینی در سال ۱۳۹۹ روی ۶۰ زن باردار شهر بیرجند انجام شد. مادران باردار دلبستۀ نا ایمن به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به‌طور تصادفی بین سه گروه مداخلۀ۱ (آموزش فنون رفتاردرمانی دیالکتیکی و رایحه‌درمانی)، مداخلۀ۲ (رایحه‌درمانی با اسطوخودوس) و گروه کنترل تقسیم شدند. فنون رفتاردرمانی دیالکتیکی در سه ماه آخر بارداری، و رایحه‌درمان در فاز فعال زایمان و دورۀ پیگیری یک ماه بعد از تولد نوزاد انجام شد. از پرسش‌نامۀ دلبستگی به همسر، افسردگی بک، افسردگی بعد از زایمان و شایستگی مادری استفاده شد و داده‌ها در نرم‌افزار آماری SPSS نسخۀ ۲۵ تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل واریانس مکرر نشان داد، آموزش فنون رفتاردرمانی دیالکتیک توأم با رایحه‌درمانی بر کاهش افسردگی در طول زمان مؤثر بود (۰/۰۰۱P<). تحلیل کواریانس نشان داد، افسردگی دورۀ بارداری بعد از آموزش فنون رفتاردرمانی دیالکتیک به‌طور معنی‌داری کاهش یافت (۰/۰۰۱P<). در تحلیل واریانس چندمتغیره، هر دو مؤلفۀ شایستگی مادری، در گروه مداخلۀ۱ به‌طور معنی‌داری افزایش نشان داد (۰/۰۵P<). نتیجه‌گیری: فنون رفتاردرمانی دیالکتیکی توأم با رایحه‌درمانی به‌عنوان یک مداخلۀ مؤثر برای کاهش افسردگی و افزایش شایستگی نقش مادری می‌تواند در مراکز بهداشتی‌ودرمانی در زنان باردار با دلبستگی نا ایمن به همسر به کار برده شود.