استفاده از ذرات شبه ویروسی (VLPs) در تولید واکسن

Abstract

مقدمه: ذرات شبه ویروسی (Virus-Like Particles; VLPs) ریزساختارهایی هستند که از نظر شکل، اندازه و سایر ویژگی‌های ریخت‌شناسی به ویروس‌های طبیعی شباهت دارند، با این تفاوت که ذرات شبه ویروسی فاقد ژنوم هستند. به دلیل وجود ساختارهای تکراری در پیکره VLPها امکان تحریک قوی سیستم ایمنی وجود دارد. بنابراین، استفاده از این ذرات باعث افزایش ایمنی بدن در هنگام دریافت و پس دریافت این ذرات می شود و به دلیل عدم وجود ژنوم فاقد توان بیماری زایی هستند. برای تولید VLP ممکن است از چندین سیستم استفاده شود. انتخاب نوع سیستم تولید بستگی به عوامل متعددی دارد، از جمله هزینه و نیاز به تغییرات پس از ترجمه که می‌تواند در تولید پاسخ ایمن بهینه ضروری باشد. علاوه بر این، ویروس‌های گیاهی به دلیل ساختاری که دارند به خوبی قادر به تحریک سیستم ایمنی پستانداران هستند. از طرف دیگر، برای پستانداران توان بیماری‌زایی ندارند. به همین خاطر می‌توان آنها را به عنوان یک زیر مجموعه از VLPها به حساب آورد. برخی از واکسن‌های مبتنی بر VLPها و ویروس‌های گیاهی برای جلوگیری از چندین بیماری عفونی طراحی شده‌اند و مورد تأیید قرار گرفته‌اند و بسیاری دیگر در مرحله بالینی یا تحقیق هستند. علاقه به استفاده از VLPها برای تولید واکسن اخیراً به دلیل مزایای آن در برابر واکسن‌های سنتی یا قدیمی‌تر افزایش یافته است. در این مقاله مروری سعی شده است تا سیستم‌های تولید VLP از نظر معایب و مزایا با هم مقایسه شوند.