مروری بر کاربردهای نانوذره‌ی سلنیوم در علوم زیستی

Abstract

سابقه و هدف: در دهه­های اخیر با ظهور نانوتکنولوژی، استفاده از نانوذرات به­خاطر افزایش فعالیت زیستی، بهبود هدفمند درمان و کاهش سمیت افزایش یافته است. سلنیوم یکی از عناصر ضروری در بدن جانداران است. این عنصر در ساختار آنزیم­های متعددی که نقش­های مختلفی را در بدن موجود زنده ایفا می­کنند، وجود دارد. اثرات متعددی برای نانوذرات سلنیوم در شرایط مختلف گزارش شده است هدف از این مطالعه بررسی مطالعاتی است که نانوذره­ی سلنیوم را به عنوان عامل ضد سرطانی، تمایز سلول­های بنیادی، ترمیم و کاهش عفونت­های زخم، و همچنین عملکرد تغذیه و تولیدمثل مورد ارزیابی قرار داده است. مواد و روشها: در این مطالعه، به ارائه­ی خلاصه­ایی از مطالعات صورت گرفته شده در ارتباط با اثر نانوذره­ی سلنیوم در شرایط مختلف از جمله: اثرات تمایزی، ضد سرطانی، ضد عفونت و ترمیم زخم، همچنین عملکرد تغذیه ­ایی و تولیدمثلی پرداخته شده است. نتایج: در مطالعات مختلف اشکال مختلفی از سلنیوم مورد استفاده قرار گرفته شده است. اما در غالب مطالعات با توجه به اینکه نانوذره­ی سلنیوم نسبت به اشکال نمکی (سلنیت سدیم، سلنات سدیم، سلنیوم دی­اکسید، سلنوس اسید) آن سمیت کمتری نشان می­دهد. اثرات مثبت و تاثیر آن بر مهار رشد سلولهای سرطانی، و آلودگی­های عفونی زخم، بهبود عملکرد تغذیه­ایی و تولید مثلی مشاهده شده است. نتیجه­گیری: به نظر می­رسد با توجه به سمیت کمتر و قابلیت دسترسی زیستی بیشتر نانوذره­ی سلنیوم می­توان آنرا جایگزین اشکال نمکی آن نمود.