مقایسه اثربخشی مداخلات مبتنی بر ارزیابی مجدد شناختی و ذهن‌آگاهی در اصلاح شاخص توده بدنی، ولع به غذا و پرخوری در زنان دارای اضافه‌وزن

Abstract

سابقه و هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی مداخله‌های مبتنی بر ارزیابی مجدد شناختی و مبتنی بر ذهن‌آگاهی در اصطلاح ولع به غذا، پرخوری و کاهش وزن در زنان دارای اضافه‌وزن بود. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر، شبه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود که در سه گروه اجرا شد (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل). تعداد 45 زن دارای اضافه‌وزن و چاق به روش دردسترس انتخاب شدند. دو گروه آزمایش با برنامه آموزش آگاهی از خوردن مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MB-EAT) و مداخله ارزیابی مجدد شناختی تحت درمان قرار گرفتند. آزمودنی‌ها قبل از درمان و بعد از اتمام آن، پرسشنامه ولع به غذا - صفت (FCQ-T) و پرسشنامه پرخوری افراطی (BES) را تکمیل کردند. داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد که درمان MB-EAT منجر به کاهش معنادار ولع به غذا و پرخوری افراطی شد (01/0P<)؛ درحالی‌که بین گروه ارزیابی مجدد شناختی و گروه کنترل از لحاظ این متغیرها تفاوت معناداری مشاهده نشد (05/0P>). همچنین درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی منجر به کاهش معنادار شاخص توده بدنی افراد شد (01/0P<)؛ درحالی‌که بین گروه ارزیابی مجدد شناختی و گروه کنترل تفاوت معناداری مشاهده نشد (05/0P>). نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان می‌دهند که درمان مبتنی ‌بر ذهن‌آگاهی با ارتقای ظرفیت خودتنظیمی افراد، آگاهی از علائم درونی و بیرونی و کاهش رفتارهای خودکار، می‌تواند درمانی مؤثر و پایداری برای کاهش وزن و اصلاح ولع به غذا و پرخوری باشد.