شیوع عوامل خطر قلبی-عروقی در زنان و مردان مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی درمانی: چهار شهرستان برنامه آزمایشی ایراپن، 1396-1395

Abstract

مقدمه: بسته مداخلات اساسی بیماری‌های غیرواگیر سازمان جهانی بهداشت (WHO-PEN)، امکان پیشگیری، تشخیص و مدیریت زودهنگام بیماری‌های قلبی-عروقی، دیابت، بیماری‌های مزمن تنفسی و‌ سرطان را فراهم می‌کند. برنامه اﻳﺮاﭘﻦ (Ira-PEN)با بومی‌سازی WHO-PEN برای جمعیت ایرانی ﻃﺮاﺣﻲ و از سال 1394 به صورت آزمایشی در 4 شهرستان ﻧﻘﺪه، ﻣﺮاﻏـﻪ، ﺷﻬﺮﺿﺎ و ﺑﺎﻓﺖ اجرا و سپس در کل کشور اجرایی شد. هدف ما بررسی شیوع عوامل خطر قلبی-عروقی درمردان و زنان مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی بود. مواد و روش‌ها: دراین مطالعه از داده‌های سال‌های 1395و1396 افراد بالای30 سال مراجعه‌‌کننده به مراکز در مناطق آزمایشی استفاده شد. ﺧﻄﺮ10ﺳﺎﻟﻪ قلبی-عروقی توسط نرم‌افزار سیب به عنوان یک سیستم اطلاعات یکپارچه سلامت با استفاده از نمودار پیش‌بینی خطر WHO/ISH ﺗﻌﻴﻴن شده است. افراد در چهار گروه خطر: کم (<10%)، متوسط (20-10%)، نسبتا زیاد (30-20%) و زیاد (>30%) طبقه‌بندی شده‌اند. یافته‌ها: دربین 160223 نفر (58/1 % زن) شیوع دیابت (فاصله اطمینان 95%) در مردان و زنان به ترتیب 8/5 % (8/8-8/3) و 12/9 % (13/1-12/7) بود که حدود یک سوم موارد آن‌ها ناشناخته بودند. شیوع فشارخون بالا (فاصله اطمینان 95%) در مردان و زنان به ترتیب 15/6(15/9-15/3) و23/2 (23/5-22/9) بود و فشارخون بالای ناشناخته 40% از فشارخون بالا درمردان و 20% درزنان را شامل می‌شد. حدود 9% مردان و 15/7 % زنان دچار هایپرکلسترولمی بودند. بیش از 4% مردان و حدود 5% زنان خطر 10% یا بیشتر داشتند. نتیجه‌گیری: زنان مراجعه‌‌کننده به مراکز بیشتر از مردان بودند و به نظر می‌رسد زنان پرخطر برای کنترل بیماری‌های خود به این مراکز مراجعه می‌کنند. با توجه به خطر بالاتر مردان برای ابتلا و مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی-عروقی، تشویق و پی‌گیری مردان برای کنترل عوامل خطر پیشنهاد می‌گردد.