نقش میانجی انعطاف‌پذیری شناختی در رابطه بین استرس شغلی و بهزیستی روان‌شناختی پرستاران

Abstract

زمینه و هدف: یکی از مشکلات مرتبط با سلامت در محیط کار، استرس مرتبط با شغل است. پرستاری از جمله مشاغلی است که در آن پرستاران استرس زیادی را تجربه می‌کنند. استرس طولانی‌ مدت کار بر سلامت جسمانی و روانی پرستاران تأثیر منفی می‌گذارد و بهزیستی روانشناختی آنها را کاهش می‌دهد. یکی از متغیرهایی که به نظر می‌رسد می‌تواند چگونگی این رابطه را توضیح دهد انعطاف‌پذیری شناختی است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه بین استرس شغلی با بهزیستی روانشناختی با نقش میانجی انعطاف پذیری شناختی می‌باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه ای مقطعی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمام پرستاران مشغول به کار در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1398 بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چهار بیمارستان (کاشانی، چمران، خورشید و حجتیه) به صورت تصادفی انتخاب شدند و پس از آن از هر بیمارستان 4 بخش به صورت تصادفی و روش قرعه کشی انتخاب شد و پرسشنامه ها بصورت تمام شماری در بین پرستاران آن بخش ها به تعداد 150 نفر توزیع شد. ابزار پژوهش شامل چهار پرسشنامه بود. 1- پرسشنامه مشخصات فردی 2- پرسشنامه استرس شغلی 3-HSE پرسشنامه بهزیستی روانشناختی 'Ryff فرم کوتاه 4- پرسشنامه انعطاف‌پذیری شناختی جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 16 و از مراحل پیشنهادی Baron و Kenny به روش رگرسیون سلسله مراتبی استفاده شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که در مرحله اول استرس شغلی (42/0-=β) پیش بینی‌کننده معنادار بهزیستی روانشناختی است. در مرحله دوم متغیرهای استرس شغلی و انعطاف‌پذیری شناختی (به ترتیب، 21/0-=β و 54/0=β) بهزیستی روانشناختی را پیش‌بینی کردند. با توجه اینکه بتای استرس شغلی در مرحله دوم نسبت به مرحله اول کاهش یافت، نقش میانجی جزئی انعطاف‌پذیری شناختی در رابطه بین استرس شغلی و بهزیستی روانشناختی مورد تایید قرار گرفت. نتیجه‌گیری: بیشتر افراد می توانند برای مدت کوتاهی با استرس مقابله کنند اما استرس مزمن باعث ایجاد تغییراتی در وضعیت فیزیولوژیکی و روانشناختی می‌شود که از پیامدهای آن می توان به کاهش بهزیستی روانشناختی اشاره کرد. به نظر می‌رسد در رابطه بین استرس شغلی و بهزیستی روانشناختی برخی از عوامل نقش میانجی دارند از جمله انعطاف‌پذیری شناختی که در این پژوهش مورد بررسی و تایید قرار گرفت. در این راستا پیشنهاد می‌شود که جلساتی با هدف آموزش انعطاف‌پذیری شناختی برای پرستاران برگزار گردد و اثربخشی آن بر افزایش بهزیستی روانشناختی مورد بررسی قرار گیرد.