رابطه ابعاد انگیزش شغلی با بهزیستی ذهنی پرستاران از طریق نقش میانجی‌گر انرژی در محیط کار

Abstract

زمینه و هدف: پرستاران در محیط‌هایی مشغول به کار هستند که در آن مرگ و زندگی و تأمین سلامتی بیماران از اهم مسائل می‌باشد، بنابراین سلامت و بهزیستی آنان و داشتن یک روحیه شاد و مثبت می‌تواند در امر سلامتی آنان و نیز بیمارانشان کمک نماید. از این رو، هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه ابعاد انگیزش شغلی با بهزیستی ذهنی پرستاران از طریق نقش میانجی‌گر انرژی در محیط کار بود. روش بررسی: طرح پژوهش حاضر، همبستگی از طریق مدل‌یابی معادلات ساختاری (SEM) بود. جامعه‌ آماری این پژوهش شامل تمامی پرستاران بیمارستان بقایی دو شهر اهواز در سال 1399 بود. مشارکت‌کنندگان در پژوهش شامل 200 نفر بودند که به روش سرشماری انتخاب شدند. معیارهای ورود در این پژوهش شامل حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی و حداقل سابقه کار یک سال در بیمارستان مورد مطالعه بود. از میان پرسشنامه‌های جمع‌آوری شده، 193 پرسشنامه قابل تحلیل بودند. جهت جمع‌آوری داده‌های پژوهش از مقیاس انگیزش شغلی چندبُعدی (MWMS) Gagné و همکاران، مقیاس انرژی (ES) Atwater and Carmeli، و مقیاس بهزیستی ذهنی (SWBS) Diener و همکاران استفاده شد. ارزیابی الگوی نظری پژوهش و اثرات غیرمستقیم، از طریق مدل‌یابی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی (PLS-SEM) و با استفاده از نرم‌افزار Smart-PLS3 انجام شد. یافته‌ها: 9/82 درصد نمونه را زنان و 1/17 درصد را مردان تشکیل داده‌اند. کمترین سابقه‌ کاری یک سال و بیشترین آن 26 سال بود. همچنین، شرکت‌کنندگان در‌ پژوهش دارای میانگین سنی 39/33 سال با انحراف معیار 10/7 بودند. نتایج پژوهش نشان داد که انگیزش درونی (001/0p< ،43/0β=) و بی‌انگیزگی (037/0p< ،19/0-β=) به ترتیب رابطه مثبت و منفی معنی‌داری با انرژی در محیط کار داشتند. علاوه بر این، رابطه انرژی در محیط کار و بهزیستی ذهنی نیز مثبت و معنی‌دار بود (0001/0p< ،68/0β=). در مجموع، انگیزش درونی و بی‌انگیزگی (39%) واریانس انرژی در محیط کار، و انرژی در محیط کار نیز (46%) بهزیستی ذهنی را تبیین کرده‌اند. نتایج نشان داد که انرژی در محیط کار در رابطه بین انگیزش درونی و بهزیستی ذهنی (001/0p< ،29/0β=) و نیز رابطه بین بی‌انگیزگی و بهزیستی ذهنی (042/0p< ،13/0-β=) نقش میانجی‌گر دارد. نتیجه‌گیری کلی: با توجه به نتایج این پژوهش، انگیزش درونی و بی‌انگیزگی بر انرژی پرستاران در محیط کار تأثیرگذار است. بنابراین، پیشنهاد می‌شود که مدیران و مسئولان ذی‌صلاح بیمارستانی (به طور مثال، سوپروایزر و یا سرپرستاران) تمهیداتی را جهت افزایش انگیزش درونی و نیز کاهش بی‌انگیزگی پرستاران فراهم کنند. علاوه بر این، با توجه به نقش مثبت انرژی در محیط کار بر بهزیستی ذهنی، پیشنهاد می‌شود با اتخاذ رویکردهایی در محیط کار همچون ایجاد وقفه‌های کوتاه در حین کار، ارائه پاداش و تشویق‌های مالی و غیرمالی، و یا اجرای کارگاه‌های آموزشی با هدف افزایش انرژی روانی، سطح انرژی پرستاران در محیط کار افزایش داده شود.