مقاله علمی – پژوهشی:‌ رزیابی آسیب‌پذیری گونه‌های ماهی عمده صید براساس پارامترهای جمعیتی در آبهای خلیج فارس و دریای عمان

Abstract

اکوسیستم‌های دریایی در حال گرم‌تر شدن هستند و با کم‌تر شدن اکسیژن، در نهایت در معرض اسیدی شدن می‌باشند و نیز شواهد مشخصی مبنی بر اینکه فعالیت‌های صیادی، گونه‌های ماهی را در مقیاس منطقه‌ای و جهانی تهدید کرده است، وجود دارد. به همین دلیل بررسی آسیب‌پذیری ذاتی[1] گونه‌های عمده صید، اهمیت زیادی می‌یابد. شاخص‌های متعددی جهت طبقه‌بندی آسیب‌پذیری گونه‌ها وجود دارند و از مهم‌ترین آنها شاخص‌های بیولوژیک و اکولوژیک ماهیان می‌باشد. این تحقیق تلاش می‌کند که با بررسی پارامترهای جمعیتی گونه‌های ماهی عمده صید در آبهای جنوب ایران و چارچوب جهانی تغییر اقلیم[2]، طبقه‌بندی آسیب‌پذیری آنها را انجام دهد. در این پژوهش با توجه شاخص آسیب‌پذیری که دارای مقادیر 100-0 می‌باشد، طبقه بندی بدین‌صورت می‌باشد: ماهیان با آسیب‌پذیری کم (ماهیان مید، گوازیم، کفشک پرلکه) دارای مقادیر 25-0، آسیب‌پذیری متوسط (ماهیان زمین‌کن هندی، کفشک زبان‌گاوی، کفشک تیزدندان، گربه ماهی خار نازک، زرده، سوکلا) با مقادیر 50-25، آسیب‌پذیری زیاد (گونه‌های هامور، شعری، گربه ماهی بزرگ، کوسه ماهی، یال اسبی، حلوا سفید، صبور، هوور، گیدر، کوتر) با میزان 75-50 و آسیب‌پذیری خیلی زیاد (میش ماهی معمولی، سفره ماهی، سوس ماهی) با مقدار 100-75 می‌باشد. بی‌شک این نوع طبقه‌بندی می‌تواند برای مدیران شیلاتی و مدیریت صیادی مفید باشد و آنها را جهت درک بهتر گونه‌ای و برنامه‌ریزی مناسب کمک نماید. در واقع، در این رویکرد شناخت و درک بهتری نسبت به تغییرات گونه‌ها و تغییرات اقلیمی خواهیم داشت و خطر مواجه شدن گونه‌های ماهی و قابلیت سازگاری آنها را مورد بررسی قرار می‌دهد.

[1] - Vulnerability intrinsic

[2] - Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC)