مروری برتکنولوژی چاپ سه بعدی و کابربردهای آن در جراحی

Abstract

زمینه و هدف: رشد چشم­گیر تکنولوژی چاپ سه­بعدی در سال­های اخیر موجب کاربرد این فناوری نوین در بسیاری از زمینه­های پزشکی شده است به­طوریکه مطالعات انجام شده در دهه­های اخیر نشان­دهنده اهمیت ویژه این تکنولوژی در بهبود عملکرد بسیاری از روش­های درمانی می­باشد. از آنجا که جراحی یکی از اصلی­ترین روش­های درمان در حوزه پزشکی محسوب می­شود، ظهور تکنولوژی چاپ­سه بعدی در زمینه جراحی و ایجاد قسمت­های مختلف بدن بیمار، موجب بهبود عملکرد جراح و افزایش سطح دقت و کیفیت جراحی خواهد شد. در واقع از آنجا که جراحی­های پیچیده جهت اطمینان از موفقیت­آمیز بودن روش درمانی به کاررفته نیازمند درک بصری دقیق­تر قبل از عمل بوده، تکنولوژی چاپ سه­بعدی می­تواند به­عنوان یک روش نوید بخش برای تولید مدل­های دقیق­تر، سریع­تر و ارزان­تر در نظر گرفته شود. علاوه براین، امکان تولید محصولات بسیار تخصصی برای طیف گسترده­ای از بیماران توسط فرآیند چاپ سه­بعدی، به عنوان انقلابی در علم و هم­چنین صنعت شناخته شود. بنابراین با توجه به اهمیت بیش از پیش فرآیند چاپ سه­بعدی در جراحی­های پزشکی، هدف از انجام مطالعه مروری حاضر، بررسی وضعیت فعلی فناوری چاپ سه­بعدی و کاربردهای بالینی آن در ایجاد قسمت­های سه­بعدی مختلف بدن بیماران با استفاده از داده­های تصویربرداری پزشکی جهت به­کارگیری در فرآیند­های جراحی می­باشد. روش کار: برای بررسی کاربردهای تکنولوژی چاپ سه­بعدی در جراحی، با جستجو در مقالات نمایه شده در پایگاه­های داده فارسی و لاتین Scopus ،PubMed ،Science direct ،Scholar ، در نهایت تعداد 34 مطالعه مرور گردیدند. یافته­ ها: نتایج مطالعات انجام شده نشان­دهنده اهمیت بالقوه تکنولوژی چاپ سه­بعدی در جراحی می­باشد به­­طوریکه می‌تواند منجر به بهبود نتایج درمانی به­دست آمده شود. هم­چنین از آنجا که وسایل تولید­شده توسط فن‌آوری چاپ سه‌بعدی، متناسب با آناتومی هر بیمار می‌باشد، بکارگیری این وسایل می‌تواند خطاهای مرتبط به­وجود آمده در حین عمل را کاهش دهد. در این مقاله سعی شده است تا کاربردهایی هم­چون جراحی فک و صورت، ستون فقرات، کبد و ... به طور خلاصه مورد بحث قرار گیرد. شایان ذکر است علاوه بر مزایای بسیار با ارزش این تکنولوژی، می­توان به معایبی هم­چون محدودیت در اندازه چاپ و هزینه­بر بودن فرآیند چاپ اشاره کرد که مطالعات بسیاری سعی در رفع کاستی­های موجود تکنولوژی چاپ سه­بعدی در کاربردهای بالینی دارند.