مقایسه رادیوگرافیک ارتباط ریشه دندان مولر سوم فک پایین با کانال آلوئولار تحتانی در پانورامیک و توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطی

Abstract

سابقه و هدف: هنگام خارج کردن دندان های مولر سوم، ریسک آسیب به عصب الوئولار تحتانی وجود دارد. تصویربرداری های شایع مختلفی مانند پانورامک و Cone (CBCT)Beam Computed Tomography برای بررسی های لازم قبل از جراحی مولر سوم مندیبل توصیه شده اند. هدف از این مطالعه مقایسه یافته های رادیوگرافی پانورامیک وCBCT در ارزیابی ارتباط ریشه دندان مولر سوم مندیبل با کانال آلوئولار تحتانی می باشد. مواد و روش­ ها: در این مطالعه مقطعی ۷٥ تصویر پانورامیک و CBCT مورد ارزیابی قرار گرفت. مواردی که در رادیوگرافی پانورامیک مشکوک به ارتباط ریشه دندان مولر سوم مندیبل با کانال آلوئولار تحتانی بود، جمع آوری و برای تعیین نوع تماس اپکس دندان با کانال، به ٦ گروه نرمال، از دست رفتن مسیر کانال آلوئولار تحتانی، باریک شدن مسیر کانال، تغییر ناگهانی در مسیر کانال، باند رایولوسنت مشخص روی ریشه و خمیدگی ریشه ها تقسیم شدند. مواردی که در رادیوگرافی پانورامیک مشکوک به ارتباط ریشه دندان با کانال بودند، توسط CBCT از نظر موقعیت کانال نسبت به دندان (باکالی یا لینگوالی یا وسط ریشه- فوقانی یا تحتانی) و نوع ارتباط (دندان با کانال ارتباط دارد یا ندارد) مورد بررسی قرار گرفتند. یافته­ ها: در یافته های پانورامیک، ۲۳ مورد (30/7%) نرمال، ۱۹مورد (25/3%) از دست رفتن مسیر کانال، ۹ مورد (12%) باریک شدن مسیر کانال، ٥ مورد (6/7%) تغییر ناگهانی مسیر کانال، ۳ مورد (4%) باند رادیولوسنت مشخص روی ریشه و ۱٦ مورد (21/3%) خمیدگی ریشه بود. طبق یافته های CBCT موقعیت کانال نسبت به اپکس ریشه در ۳۹ مورد (52%) لینگوالی بوده و در ٥۹ مورد (78/7%) بین کانال مندیبولار و دندان مولر سوم تماس وجود داشت. بین یافته های رادیوگرافی پانورامیک و CBCT رابطه معنی داری وجود نداشت و تنها در دو حالت باند رادیولوسنت مشخص روی ریشه، تطابق کامل بین یافته های پانورامیک و CBCT بوده است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه در صورت مشاهده باند رادیولوسنت مشخص روی ریشه دندان مولرسوم فک پایین و تغییر ناگهانی در مسیر کانال می توان از رادیوگرافی پانورامیک جهت تشخیص ارتباط کانال آلوئولار تحتانی و ریشه دندان مولر سوم استفاده کرد.