بررسی نیازهای سلامت پسران نوجوان شهر رشت و عوامل مرتبط با آن

Abstract

زمینه: توجه به سلامت نوجوانان از اهداف توسعه هزاره است. برنامه­‌ریزی در حوزه سلامت نوجوان برای دستیابی به حد پذیرفتنی سلامت و پیشگیری از اتلاف سرمایه باید بر پایه توجه به تمامی ابعاد سلامت و نیازسنجی باشد. هدف: این مطالعه با هدف تعیین نیازهای سلامت پسران نوجوان شهر رشت و عوامل مرتبط با آن انجام شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه تحلیلی مقطعی 352 نفر از پسران مشغول به تحصیل در دوره اول و دوم متوسطه مراکز آموزشی دولتی و غیردولتی شهر رشت در رشته‌های تحصیلی علوم ریاضی، علوم تجربی، علوم انسانی، هنرستان‌های کار دانش و مراکز فنی حرفه‌ای شرکت کردند. روش نمونه‌گیری از نوع تصادفی و به‌صورت خوشه‌ای چندمرحله‌ای بود. جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش با استفاده از فرم جمع‌آوری اطلاعات و پرسش‌نامه استاندارد نیازسنجی سلامت پسران نوجوان صورت گرفت. یافته‌ها: میانگین نمره نیاز سلامت در حیطه جسمی برابر با 0/15±49/65، در حیطه جنسی برابر با 0/12±11/39، در حیطه روانی 0/29±89/28 و در حیطه اجتماعی برابر با 0/24±‌47/3 بود. اکثر واحدهای پژوهش در حیطه سلامت جسمانی (76 درصد) و روانی (94 درصد) به ترتیب میانگین نمره عالی و 81/3 درصد از واحدهای پژوهش‌شده در حیطه سلامت اجتماعی در طبقه خوب کسب کردند. اما اکثر (57/8 درصد) واحدهای مورد پژوهش در حیطه سلامت جنسی دارای میانگین نمره متوسط بودند. آنالیز رگرسیون ﺧﻄﻲ نشان داد که نیاز سلامت در بعد جسمی، با متغیر مرکز آموزشی (0/001=P)، در بعد جنسی با سن (0/002=P)، نوع مرکز آموزشی (0/015=P)، تحصیلات مادر (0/025=P) و شغل مادر (0/005=P) ارتباط آماری معنی‌دار دارد. همچنین در بعد روانی با نوع مرکز آموزشی (0/009=P)، رتبه تولد (0/048=P)، شغل پدر (0/021=P) و شغل مادر (0/022=P) و در بعد اجتماعی با متغیر مرکز آموزشی (0/001=P)، ارتباط آماری معنی‌دار دارد. نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان داد که مهم‌ترین بعد نیاز سلامت در واحدهای مورد پژوهش بعد جنسی بود و ابعاد دیگر نیازهای سلامت به ترتیب اولویت شامل بعد اجتماعی، جسمی و روانی بودند. همچنین مهم‌ترین عوامل مرتبط با نیاز سلامت، مرکز آموزشی، شغل و تحصیلات مادر، رتبه تولد و شغل پدر بود. نتایج حاصل از این مطالعه می‌تواند در طراحی و اجرای مداخلات مبتنی‌بر نیاز، با هدف ارتقاء سلامت پسران نوجوان مؤثر و مفید واقع شود.