ارزیابی الگوی جبهه پیشروی رطوبت در آبیاری قطره‌ای زیرسطحی با جریان پیوسته و پالسی

Abstract

مقدمه: آبیاری قطره­ای زیرسطحی به دلیل صرفه جویی در مصرف آب کاربرد گسترده­ای در مناطق خشک و نیمه­ خشک دارد. طراحی دقیق این سیستم­ها نیازمند فهم دقیق الگوی پیشروی رطوبت تحت شرایط مختلف می باشد. روش­: به منظور بررسی الگوی جبهه پیشروی رطوبت خاک در آبیاری قطره­ای زیرسطحی، داده­های آزمایش­ها در یک مدل فیزیکی از جنس پلی­کربنات به ابعاد 5/0×1×3 متر و بر روی سه نوع بافت خاک (سبک، متوسط و سنگین)، با سه نوع دبی قطره چکان (2، 4 و 6 لیتر در ساعت)، در دو عمق مختلف نصب قطره­چکان (15 و 30 سانتی­متری) انجام شد. آزمایش­ها برای دو نوع سیستم آبیاری پیوسته و پالسی صورت گرفت. در آبیاری پالسی، زمان قطع و وصل پالس­ها مقادیر 30-30، 20-40 و 40-20 دقیقه در نظر گرفته شد که عدد اول زمان آبیاری و عدد دوم زمان استراحت سیستم در هر چرخه خواهد بود. یافته­ها و نتیجه­گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، در سیستم آبیاری قطره­ای زیرسطحی با جریان پالسی با افزایش زمان استراحت در هر چرخه، پیاز رطوبتی پهن­تر و جبهه پیشروی بیشتر در جهت افقی حرکت می­کند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که در سیستم آبیاری با کاربردهای پیوسته و پالسی به ازای یک حجم آب مساوی، توزیع افقی جبهه پیشروی رطوبت در دبی­های کم نسبت به دبی زیاد بیشتر خواهد بود و بیشترین عمق خیس شدگی در بافت سبک مربوط به دبی زیاد می­باشد و در بافت سنگین مربوط به دبی کم می­باشد. نتایج نشان داد در سیستم آبیاری قطره­ای زیرسطحی برای دبی­ و بافت­های مختلف توزیع افقی جبهه پیشروی رطوبت در آبیاری پالسی 40-20 (این مقادیر بین 66/93-38/68 سانتیمتر متغیر می­باشد) بیشتر از دو پالس دیگر(این مقادیر برای پالس20-40 بین 94/85-91/64 سانتیمتر و برای 30-30 بین 19/81-4/64 سانتیمتر نوسان دارد) و پیوسته (این مقادیر بین 82/83-6/60 سانتیمتر متغیر می­باشد) خواهد بود.