اثر مدیریت مصرف آب در پایین‌دست بر روی بهره‌برداری بهینه از مخازن سدها (مطالعه موردی: سد جره)

Abstract

مقدمه: مدیریت مصرف آب و بهره­برداری بهینه از مخازن، از چالش­های مهم توسعه پایدار در مناطق خشک و نیمه­خشک جهان می­باشند. همواره افزایش بهره­وری آب مصرفی به عنوان یک راهکار سازگاری با شرایط خشکسالی و افزایش تقاضا به دلیل رشد روزافزون جمعیت شناخته می­شود. با این حال بررسی تاثیر افزایش بهره­وری مصرف آب بر روی بهره­برداری از مخازن به عنوان یک ابزار مدیریتی کم­تر مورد توجه قرار گرفته است. روش­: از این­رو در این تحقیق تأثیر افزایش بهره­وری آب کشاورزی در بهره­برداری بهینه از سد جره به عنوان یک منطقه مطالعاتی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا یک تابع هدف براساس ضریب بهره­وری برای بهینه­کردن میزان رهاسازی و ذخیره­سازی آب در سد جره توسعه داده شد. سپس با در نظر­گرفتن چهار سناریوی مختلف بهره­وری آب شرایط بهره­برداری از مخزن در دو وضعیت فعلی و بهینه بررسی گردید. یافته­ها: نتایج نشان می­دهد که افزایش ضریب بهره­وری تا 5/0 منجر به افزایش 10 درصدی قابلیت­اطمینان و کاهش 28 درصدی آسیب­پذیری خواهد شد. همچنین با ثابت فرض­کردن عملکرد مخزن نسبت به دوره پایه، با افزایش 17 درصدی راندمان مصرف پایین­دست، رشد 7/46 درصدی در درآمد ناخالص منطقه دور از انتظار نیست.