اثر تجویز ضدّ انعقادها و ضدّ پلاکت‌ها بر پیامد کووید19 در بیماران بستری‌شده در بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران با رویکرد داده‌کاوی

Abstract

مقدمه: اگرچه استفاده از ضدّ انعقادها و ضدّ پلاکت­ها در مدیریت بیماران کووید19 رایج است، ولی اثربخشی، ضرورت و اندیکاسیون­های آن­ها مبهم است. در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر این داروها بر پیامد کووید19، شامل کشندگی و طول مدّت بستری در این بیماران پرداختیم. روش­ ها: مطالعه به­روش داده­کاوی (data mining) برروی 6054 پرونده­ی الکترونیک بیماران قطعی کووید19 بستری در بیمارستان­های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد. بررسی ارتباط با کشندگی با استفاده از رگرسیون لوجیستیک و بررسی ارتباط با طول مدّت بستری با استفاده از رگرسیون پوآسون انجام گرفت. یافته­ ها: تحلیل کای­اسکوئر نشان داد که هر چهار متغیّر جنس مرد، بستری در ICU، هپارین و آسپرین با افزایش خطر کشندگی همراه هستند (0.05>P برای جنس و 0.001>P برای سه مورد دیگر). پس از تعدیل اثر متغیّرها در رگرسیون لوجیستیک اثر خطرناک هپارین از بین رفت (0.550=P). نمودار تحلیل مارجینال نشان داد که تجویز هپارین در بالای 60 سالگی با کاهش مرگ بیماران بستری در ICU همراه است. هیچ کدام از این داروها نتوانستند طول مدّت بستری را کاهش دهند. بحث و نتیجه ­گیری: مطالعه­ی حاضر نشان داد که هپارین تأثیری بر کشندگی کووید19 ندارد. هپارین توانست خطر مرگ را در بیماران بالای 60 سال و بستری در ICU کاهش دهد. آسپرین برای خطر کشندگی افزایش نشان­داد که الزماً به معنای مضر بودن آن نیست. با تکمیل شواهد می­توان قبل از تجویز هپارین اقدام به بررسی خطر ترومبوز در بیماران نمود.