کاربرد سلول‌درمانی با هدف درمان آسیب‌های شیمیایی و ترومایی قرنیه

Abstract

آسیب‌های چشمی یکی از رایج‌ترین عوارض عوامل شیمیایی به­‌ویژه گاز خردل است که در بلندمدت نیز درگیری­‌های زیادی را نشان می­‌دهد. قرنیه مهم‌ترین عضو تشکیل‌دهنده چشم است که بسیاری از این آسیب‌ها به‌دلیل اختلالات در این بافت ایجاد می‌شود. در حال حاضر، پیوند قرنیه متداول‌ترین راه درمانی آسیب‌های قرنیه به شمار می‌رود که به­‌دلیل کمبود اهداکننده، ردشدن پیوند و همچنین امکان انتقال بیماری از اهداکننده به گیرنده با محدودیت‌هایی روبرو است که نیاز به یک روش‌ درمانی مفید با بازدهی بالا را نیز ایجاب می‌کند. سلول‌های بنیادی با قابلیت تکثیر و تمایز به بافت‌های هدف، نقش بسیار مهمی در روش‌های بازسازی نوین ایفا می‌کند. این سلول‌ها از منابع مختلف غیر چشمی مانند مغز استخوان، چربی و بند ناف و منابع چشمی در لایه‌های قرنیه نیز قابل حصول هستند. انتقال مستقیم و غیرمستقیم سلول‌های بنیادی با منابع مختلف چشمی و غیرچشمی به لایه‌های آسیب‌دیده قرنیه و پس از آن تمایز به سلول‌های اختصاصی قرنیه و بازسازی آن به‌عنوان یک روش درمانی کاربردی در دهه‌های اخیر موردتوجه قرار گرفته است. با توجه به سرعت پیشرفت بالا در این زمینه در بسیاری از کشورها و جایگزینی آن نسبت به روش‌های پرخطر و زمان‌بر جراحی، نیاز است تا بیش از پیش به آن پرداخته شود. در این مطالعه، علاوه‌­بر معرفی چالش‌های موجود در روش‌های پزشکی کنونی و همچنین ساختار بافت قرنیه، پیشرفت‌های پیش بالینی و بالینی استفاده از سلول‌های بنیادی برای سلول‌درمانی نیز مرور شده است.