اثر رانت نفت و فساد بر استقلال بانک مرکزی در کشورهای صادرکننده نفت

Abstract

هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیرات رانت نفتی و فساد بر استقلال بانک مرکزی در کشورهای صادرکننده نفت می‌باشد. بدین منظور از روش داده‌های تابلویی برای 25 کشور متکی به در آمدهای نفتی طی سال‌های 2000 تا 2012 استفاده می‌گردد. نتایج تحقیق نشان‌دهنده آن است که رانت نفتی و فساد موجب کاهش استقلال بانک مرکزی در کشورهای صادرکننده نفت می‌گردد. علاوه بر آن به منظور مقایسه بیشتر نقش رانت‌های نفتی و نیز سایر رانت‌ها در کاهش استقلال بانک مرکزی، تأثیرات رانت ناشی از سایر منابع نظیر رانت گاز، رانت جنگل و رانت کل منابع طبیعی بر روی استقلال بانک مرکزی بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد رانت‌های ناشی از گاز و جنگل تأثیر معناداری بر استقلال بانک مرکزی در کشورهای صادرکننده نفت ندارند. لیکن تأثیر رانت کل منابع طبیعی که شامل رانت‌های نفتی نیز می‌باشد بر روی استقلال بانک مرکزی منفی است. علاوه بر آن سایر متغیرهای کنترلی مهم مورد استفاده در این تحقیق نشان می‌دهند که با افزایش هزینه‌های دولت، افزایش نقدینگی و نیز افزایش درآمد ناخالص داخلی سرانه، استقلال بانک مرکزی در کشورهای صادرکننده نفت کاهش می‌یابد. درحالی‌که بهبود شاخص شفافیت منجر به بهبود استقلال بانک مرکزی در این کشورها می‌گردد. نتایج دلالت بر آن دارد که کشورهای نفتی می‌توانند با مدیریت مناسب رانت‌های نفتی و کنترل شیوه هزینه‌های دولت و نقدینگی از استقلال بانک مرکزی خود در مواجهه با سیاست‌های مالی دولت و رانت‌های نفتی حمایت کنند. طبق یافته‌های تحقیق وجود شفافیت اطلاعات و آگاهی عمومی می‌تواند عامل مؤثری در این راستا باشد.