تأثیر بهزیستی اجتماعی بر فرسایش شغلی دبیران تربیت‌بدنی شهر تبریز

Abstract

هدف از پژوهش حاضر بررسی «تأثیر بهزیستی اجتماعی بر فرسایش شغلی دبیران تربیت‌بدنی شهر تبریز» است. این پژوهش به‌لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به‌لحاظ روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نوع تحقیقات توصیفی تحلیلی است. روش جمع‌آوری آمار و اطلاعات به‌صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه استاندارد بود. جامعه آماری این تحقیق، دبیران تربیت‌بدنی شهر تبریز بود که تعداد آن با استعلام از اداره کل آموزش و پرورش استان 499 نفر به‌دست آمد. بر اساس فرمول کوکران تعداد 217 نفر، به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار تحقیق شامل پرسش‌نامه استانداردی است که از دو بخش مربوط به اطلاعات دموگرافیک پاسخ‌دهندگان و مقوله‌های تبیین‌کننده سازه­های تحقیق عینی شامل، بهزیستی اجتماعی و فرسودگی شغلی گردآوری شد. برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به سازه بهزیستی اجتماعی از پرسشنامه استاندارد بهزیستی اجتماعی کیز (1998) که دارای 33 گویه می‌باشد و برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به سازه فرسودگی شغلی از پرسشنامه فرسودگی شغلی ماسلاچ (1985) که دارای 22 گویه است استفاده و در قالب یک پرسش‌نامه، و بر اساس مقیاس پنج ارزشی لیکرت امتیازدهی شد و تجزیه‌وتحلیل با استفاده از نرم‌افزار SPSS در سطح معنی‌داری 05/0 استفاده شد. نتایج نشان داد که بهزیستی اجتماعی بر فرسایش شغلی دبیران تربیت‌بدنی تأثیر معناداری دارد. با توجه به نتیجه تحقیق که نشان داد بهزیستی اجتماعی بر فرسایش شغلی دبیران تربیت ‌بدنی تأثیر منفی و معناداری دارد، برنامه‌ریزی صحیح و جامع در تأمین بهزیستی اجتماعی کارکنان و دبیران کاملاً ضروری می‌باشد.مقدمهبا توجه به نقش بسیار مهم و کلیدی معلمان در تعلیم و تربیت دانش‌آموزان که سرمایه‌هایی با ارزش و آینده‌ساز کشور هستند و قرار گرفتن آنها در معرض خطر فرسودگی شغلی و عوارض ناخوشایند فردی، سازمانی و کشوری آن، انجام پژوهش‌هایی که ممکن است به ارتقا سلامت روانی و جلوگیری از فرسودگی شغلی معلمان کمک کند ضروری به نظر می‌رسد. بنابراین تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر بهزیستی اجتماعی بر فرسایش شغلی دبیران تربیت‌بدنی شهرتبریز انجام گرفت.روش پژوهشاین پژوهش به‌لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به‌لحاظ روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نوع تحقیقات توصیفی تحلیلی است. روش جمع‌آوری آمار و اطلاعات به‌صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه استاندارد بود. جامعه آماری این تحقیق، دبیران تربیت‌بدنی شهر تبریز بود که تعداد آن با استعلام از اداره کل آموزش و پرورش استان 499 نفر به‌دست آمد. بر اساس فرمول کوکران تعداد 217 نفر، به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار تحقیق شامل پرسش‌نامه استانداردی است که از دو بخش مربوط به اطلاعات دموگرافیک پاسخ‌دهندگان و مقوله‌های تبیین‌کننده سازه­های تحقیق عینی شامل، بهزیستی اجتماعی و فرسودگی شغلی گردآوری شد. برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به سازه بهزیستی اجتماعی از پرسشنامه استاندارد بهزیستی اجتماعی کیز (1998) که دارای 33 گویه می‌باشد و برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به سازه فرسودگی شغلی از پرسشنامه فرسودگی شغلی ماسلاچ (1985) که دارای 22 گویه است استفاده و در قالب یک پرسش‌نامه، و بر اساس مقیاس پنج ارزشی لیکرت امتیازدهی شد و تجزیه‌وتحلیل با استفاده از نرم‌افزار SPSS در سطح معنی‌داری 05/0 استفاده شد.یافته­ های پژوهشنتایج نشان داد که بهزیستی اجتماعی بر فرسایش شغلی دبیران تربیت‌بدنی تأثیر معناداری دارد. با توجه به نتیجه تحقیق که نشان داد بهزیستی اجتماعی بر فرسایش شغلی دبیران تربیت ‌بدنی تأثیر منفی و معناداری دارد، برنامه‌ریزی صحیح و جامع در تأمین بهزیستی اجتماعی کارکنان و دبیران کاملاً ضروری می‌باشد.بحث و نتیجه‌گیریبا توجه به نتیجه تحقیق که نشان داد بهزیستی اجتماعی بر فرسایش شغلی دبیران تربیت‌بدنی تأثیر منفی و معناداری دارد؛ بنابراین می‌توان گفت بهزیستی اجتماعی نقش مهمی در تضمین پویایی و کارآمدی هر جامعه ایفا می‌کند و ازآنجاکه سلامت اجتماعی نقش عمده‌ای در کارکرد افراد در تمامی زمینه‌های فردی، اجتماعی، خانوادگی و تحصیلی دارد ازاین‌جهت، برنامه‌ریزی صحیح و جامع در تأمین بهزیستی اجتماعی کارکنان و دبیران کاملاً ضروری است تا در جهت افزایش اشتیاق شغلی و کاهش فرسایش شغلی در افراد حرکت نمود بنابراین پیشنهاد می‌شود جهت آموزش و تأمین نیازهای اجتماعی معلمان در صدر اولویت‌های تغییر و تحول‌های درون‌سازمانی آموزش و پرورش قرار گیرد.