تأثیر اوقات فراغت جدی و رفتارهای تفریحی تخصصی‌شده بر دلبستگی مکانی با نقش میانجیگری سبک زندگی در بین (دانش آموزان ورزشکار: مطالعه موردی شهرستان مراغه)

Abstract

هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر اوقات فراغت جدی و رفتارهای تفریحی تخصصی‌شده بر دلبستگی مکانی با نقش میانجیگری سبک زندگی در بین (دانش­آموزان ورزشکار شهرستان مراغه) است، ماهیت تحقیق حاضر توصیفی- پیمایشی و از نوع همبستگی است. حجم نمونه مشتمل بر 384 نفر از دانش­آموزان ورزشکار پسر و دختر شهرستان مراغه بوده که به‌صورت تصادفی خوشه­ای انتخاب و طبقه ­ای شد. جهت جمع ­آوری داده ­ها از زار جمع ­آوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه­های اوقات فراغت جدی گولد و همکاران (2011)، پرسشنامه دلبستگی ‌مکانی کایل و همکاران (2005)، پرسشنامه تخصصی سازی تفریح مک فارلین (1994) و پرسشنامه سبک زندگی خنفیر، 1398، روایی پرسشنامه ­ها تأیید شد و پایایی پرسشنامه ­­ها (95/ 0 79/0، 874/0 و 832/0) به دست آمد که جهت تجزیه و تحلیل داده ­ها از نرم ­افزار SPSS و smartpls3 استفاده شده است و همچنین جهت بررسی مدل، از تحلیل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ‏ها نشان داد که اوقات فراغت جدی بر دلبستگی مکانی با میانجیگری سبک زندگی به میزان 597/0 و در جهت مثبت، رفتارهای تفریحی تخصصی‌شده بر دلبستگی مکانی با میانجی­گری سبک زندگی به میزان 688/0 و در جهت مثبت و معنادار و اوقات فراغت جدی و رفتارهای تفریحی تخصصی‌شده بر دلبستگی مکانی با نقش میانجی­گری سبک زندگی به میزان 697/0 در بین (دانش ­آموزان ورزشکار شهرستان مراغه) تأثیر مثبت و معناداری دارد. چکیده بلند:مقدمهزندگی امروزی به علت داشتن شرایط خاص، انسان را فردی حساس بی­تحرک و بسیار آسیب­ پذیر بار آورده است، اوقات فراغت و نحوه­ گذران آن از جمله مفاهیم اخیر و نوینی است که معنای واقعی خود را پـس ازدوران صنعتی شدن جوامع و رشد سرمایه‌داری و نیز گسترش شهرها پیدا نمود. در واقع با توسعه انواع تکنولوژی در زندگی مردم و جایگزینی آن به جای نیروی انسانی اعمال فرصتی برای انسان‌ها ایجاد شد کـه بتواننـد از اوقات خود به آن صورتی که مورد دلخواهشان می‌باشد استفاده نمایند (یاری، 1390). امروزه اوقات فراغت یکی از موضوعات اصلی و بسیار مهم در عرصه زندگی به‌شمار می­ آید که با رویکرد جهانی شدن و پیدایش دهکده جهانی این مقوله به امر حیاتی و ضرورتی اجتناب‌ناپذیر با کارکردهای بسیار مؤثر در حیطه مشارکت­ جویی، تربیت اجتماعی و مسئولیت‌پذیری تبدیل شده است (نجفی، 1391)، نوجوانی و دوره دانش‌آموزی دوره اوج نیازهای اوقات فراغت است دانش­ آموزان در مقایسه باسایر افراد وقت آزاد، فرصت­ های بیشتر و شاید مسولیت ­های کمتری دارند و با اوقات فراغت به‌عنوان یک زمینه و فرصت اجتماعی شدن و شکل دادن به هویت خویش روبه‌رو می­ شوند. همچنین با بررسی میزان اثر هریک از مؤلفه­ ها که در این تحقیق )اوقات فراغت جدی) پشتکار، تلاش، شغل، هویت و اخلاق) و تخصص تفریحی (تعهد اقتصادی، تجربه و سبک زندگی) در دلبستگی مکان (وابستگی به مکان، اجتماعی پیوند) نحوه گذران دانش ­آموزان را شناسایی کنیم (حیدری، 2019). در تحقیق حاضر، محقق در نظر دارد. لذا در تحقیق حاضر، محقق برآن است به این سؤال پاسخ دهد که آیا اوقات فراغت جدی و رفتارهای تفریحی تخصصی شده بر دلبستگی مکانی با نقش میانجی­ گری سبک زندگی در بین (دانش­ آ­موزان شهرستان مراغه) به چه میزان اثرگذار است؟روش پژوهشتحقیق حاضر از نظر هدف و معیار اجرایی، تحقیق کاربردی، از نظر استراتژی و مسیر اجرا، جزء تحقیقات توصیفی ـ همبستگی، از نظر شیوه گردآوری اطلاعات جزء روش ­های تحقیق اسنادی و میدانی است. محدوده زمانی پژوهش سال 1399-1398، محدوده مکانی شهرستان مراغه و محدوده موضوعی تأثیر اوقات فراغت جدی و رفتارهای تفریحی تخصصی شده بر دلبستگی مکانی (دانش ­آموزان شهرستان مراغه) است. جامعه آماری این تحقیق دانش ­آموزان شهرستان مراغه می­ باشد. دراجرای این تحقیق جهت نمونه ­گیری از روش نمونه­ گیری خوشه ­ای و طبقه ­ای همزمان استفاده شده است. پرسشنامه های استفاده شده عبارتند از: 1- پرسشنامه دلبستگی‌مکانی کایل و همکاران (2005)، 2- اوقات‌فراغت‌ جدی گولد و همکاران (2011)، 3- پرسشنامه سبک زندگی خنفیر، 1398، 4- پرسشنامه تخصصی‌سازی تفریح مک فارلین (1994). در فرآیند تجزیه و تحلیل آماری از نرم‌افزارهای آماری SPSS و SMARTPLS استفاده شده است.تجزیه و تحلیل یافته‌هایافته ها نشان داد که اوقات فراغت جدی بر دلبستگی مکانی با نقش میانجی گری تبلیغات سبک زندگی تأثیرگذار است. رفتارهای تفریحی تخصصی شده بر دلبستگی مکانی با نقش میانجی گری سبک زندگی است. اوقات فراغت جدی و رفتارهای تفریحی تخصصی‌شده بر دلبستگی مکانی با نقش میانجیگری سبک زندگی، تأثیرگذار است. با توجه به الگوی تفسیری در مدل ‏سازی معادلات ساختاری، مقادیر t محاسبه شده بین تمامی متغیرهای مستقل و وابسته موجود در مدل بزرگتر از 96/1 بوده و در سطح 99 درصد معنادار هستند و به عبارتی مناسب بودن مدل ساختاری را نشان می ‏دهد. نتیجه‌گیریبا توجه به تأیید مدل مفهومی پژوهش در جامعه آماری و موضوع تأثیر اوقات فراغت جدی و رفتارهای تفریحی تخصصی شده بر دلبستگی مکانی با نقش میانجی گری سبک زندگی در بین (دانش ­آموزان شهرستان مراغه) با بکارگیری آزمون‌های مختلف نتایج ذیل که برگرفته از تجزیه داده های کمی و تبیین روابط را ارائه داد.با توجه به کارکرد تمایز بخشی سبک زندگی در جوامع امروزی، به‌نظر می­رسد با بهره گیری از شاخص های معرفی ­شده در این پژوهش بتوان تمایزات موجود بین ورزشکاران را بررسی نمود و سبک ­های زندگی متفاوت و متمایزی برای آنها در نظر گرفت؛ بنابراین پیشنهاد می ­شود در مطالعات اوقات فراغت، نقش مکان بیشتر مورد توجه قرار گیرد. با توجه به برنامه های تفریحی موجود پیشنهاد می ­شود ارائه ­دهندگان خدمات اوقات فراغت در جامعه بتوانند پروژه ­ها و رویدادهای ورزشی را به گونه ­ای ارائه دهند که ورزشکاران بتوانند علاوه بر امکان تمرین منظم در اماکن، فرصت بیشتری برای تعامل و برقراری ارتباط با هم تیمی ها، دوستان، خانواده و دیگر افراد جامعه داشته باشند.