مقاله علمی – پژوهشی: بررسی اثر وارد کردن اردک ماهی (Esox lucius) بر جمعیت برخی از ماهیان غیر اقتصادی دریاچه شهدای خلیج فارس، تهران

Abstract

دریاچه شهدای خلیج فارس (چیتگر) در شمال غرب تهران و در منطقه 22 شهری احداث شده است که علاوه بر ایجاد محیط تفریحی-گردشگری، ارزش فزاینده اقتصادی برای اراضی مجاور به‌همراه آورده است. روند کاهش کیفیت آب دریاچه و افزایش فراوانی ماهیان غیر اقتصادی و عمدتاً غیر بومی مثل تیز کولی (Hemiculter leucisculus) و کاراس (Carassius gibelio) در آن تهدیدی برای اهداف مد نظر در دریاچه به‌شمار می‌‌روند. در راستای کنترل ماهیان غیر اقتصادی دریاچه گونه شکارچی اردک ماهی (Esox lucius) در دریاچه رهاسازی گردید. در این مطالعه تغییرات جمعیت ماهیان غیر اقتصادی پس از معرفی اردک ماهی در سال‌‌های 1397 و 1398 مورد ارزیابی قرار گرفت و رشد و تغذیه اردک ماهی بررسی گردید. با استفاده از روش برآورد جمعیت "لینکن -پترسون" جمعیت ماهی کاراس از 20 هزار عدد به 3/8 هزار عدد و جمعیت تیز کولی در داخل دریاچه با روش صید در واحد تلاش از 712 هزار به حدود 3 هزار عدد کاهش یافته است. برآورد جمعیت تیز کولی از حاشیه دریاچه با استفاده از روش "جالی-سیبر" تغییر چندانی طی دوره بررسی نداشته است و دارای میانگین تعداد 400 عدد بوده است. اردک ماهی دریاچه با تغذیه مداوم از ماهیان دریاچه دارای افزایش وزن 7/3 گرم در روز بوده و تعداد آن 575 عدد برآورد گردید. با استفاده از نمونه‌‌های علامت‌‌دار نرخ رشد از حداقل 02/0 تا حداکثر 5/1 گرم متفاوت بوده است. در فعالیت تغذیه‌‌ای اردک ماهی، درصد حضور ماهی کاراس بیشتر از دو طعمه دیگر یعنی تیزکولی و آمور نما (Pseudorasbora parva) بوده است. با افزایش اندازه اردک ماهی، و کاهش ماهی تیزکولی با اندازه درشت، تنها ماهی مناسب که مورد تغذیه اردک ماهی قرار گرفته کاراس می‌‌باشد. در راستای کنترل بهینه ماهیان غیر اقتصادی دریاچه استفاده از ماهیان شکارچی با اندازه کوچک ضروری به‌نظر می‌‌رسد.