بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه شادکامی آکسفورد در نمونه ایی از نیروهای نظامی ایران

Abstract

زمینه و هدف: سلامت روانشناختی و بهزیستی پرسنل نظامی بر عملکرد آن­‌ها در سطح فردی و ملی موثر است. یکی از متغیرهایی که می­‌تواند بر سلامت روانشناختی تاثیر گذاشته و موجب ارتقاء کیفیت زندگی نظامیان شود، شادکامی است. جهت ارزیابی سطح شادکامی نظامیان و یا ارزیابی مداخلات آموزشی و درمانی مرتبط با آن، نیاز به وجود ابزار استاندارد و هنجار شده می­‌باشد. بنابر این، هدف از پژوهش حاضر بررسی خصوصیات روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه شادکامی آکسفورد در نظامیان بود. روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع روش شناختی بود. به این منظور، سه واحد نظامی در شهر تهران به صورت در دسترس انتخاب شدند. سپس 403 نفر از نظامیان به صورت نمونه­‌گیری در دسترس انتخاب و پرسشنامه­‌های شادکامی آکسفورد، پرسشنامه رضایت زندگی، پرسشنامه شخصیت نئو (NEO-60) و پرسشنامه جمعیت‌­شناختی محقق ساخته را تکمیل نمودند. داده‌­های گردآوری شده با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، همبستگی پیرسون به وسیله نرم افزار SPSS-22 و Amos-22 تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل اکتشافی داده ها نشان داد که نسخه فارسی پرسشنامه شادکامی آکسفورد در نظامیان ساختار 4 عاملی (رضایت زندگی، بهزیستی، اجتماعی بودن ، کنترل و خودکارآمدی) دارد. این چهار عامل روی هم رفته 41 درصد واریانس شادکامی را تبین نمودند. این عوامل به وسیله تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرار گرفت (064/RAMSEA =، 91/=0CFI، 92/0IFI=). روایی صوری آزمون نیز مورد تایید قرار گرفت. نتایج روایی همگرا نشان داد که تمامی زیر مؤلفه ها و نمره کل پرسشنامه شادکامی آکسفورد و پرسشنامه رضایت زندگی (56/0= r ،001/0P <) و پرسشنامه شخصیت نئو (خرده مقیاس برون گرایی) همبستگی مثبت و معنادار داشت (59 /0=r ، 001/0>P ). روایی واگرا نیز از طریق همبستگی منفی و معنادار بین پرسشنامه شادکامی اکسفورد و پرسشنامه شخصیت نئو (خرده مقیاس روان رنجورخویی) مورد تایید قرار گرفت (61/0-=r، 001/0>P ). نتایج پایایی پرسشنامه با روش آزمون- بازآزمون در طی دو هفته (82/0-79/0) و همسانی درونی با روش آلفای کرونباخ (84/0) نشان از پایایی زمانی و همسانی درونی خوب این ابزار داشت. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که نسخه فارسی پرسشنامه شادکامی آکسفورد در نیروهای نظامی دارای روایی و پایایی مناسبی است و می‌توان برای سنجش شادکامی و مطالعات روانشناختی در نیروهای نظامی از آن استفاده کرد.