بررسی تنوع ژنتیکی برخی ژنوتیپ‌های زنبق (Iris spp) با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR

Abstract

زنبق از رده تک لپه‌ای‌ها و گیاهان بومی ایران بوده که در نقاط مختلف کشور به صورت وحشی می روید. گونه‌های زنبق ارزش زینتی و دارویی بسیار زیادی دارند. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی برخی ژنوتیپ‌های زنبق با استفاده از آغازگرهای ISSR، نمونه‌های مختلف زنبق‌های وحشی شاملIris kopetdaghensis ،Iris songarica ، Iris fosteriana از نقاط مختلف استان خراسان جمع‌آوری گردید. در این بررسی 16 آغازگر مورد بررسی قرار گرفت و از میان آن‌ها شش آغازگر (CA)8G ،(CT)8RG ،(TC)8C ،(TG)8G ، (AC)8YG و(AG)8YT که پلی مورفیسم قابل ملاحظه‌ای نشان دادند برای این مطالعه استفاده شدند. در بررسی توسط شش نشانگر مولکولی ISSRاز میان 126 باند تکثیر یافته، تعداد 119 باند چندشکلی نشان دادند (4/94درصد). بیشترین تعداد جایگاه‌های چندشکل را آغازگرهای (TC)8C و (AC)8YG و کمترین میزان جایگاه‌های چندشکل را آغازگر (CA)8G تولید نمود. نتایج حاصل از تجزیه کلاستر نشانگر مولکولی نشان داد که این نشانگر قادر به تشخیص گونه‌ها و ژنوتیپ‌های جمعیت یک گونه از یکدیکر است. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از نشانگرهای مولکولی جهت برنامه‌های اصلاحی زنبق بخصوص انگشت نگاری مفید می‌باشد و نشانگر مولکولی ISSR کارایی لازم را برای مطالعه تنوع ژنتیکی و مدیریت ژرم‌پلاسم زنبق را دارد. همچنین توصیه می‌شود از توده‌های بومی زنبق وحشی به‌عنوان یک منبع غنی ژنتیکی در برنامه‌های آتی زنبق استفاده شود.