مطالعه تغییرات روزانه تبادلات گازی برگ گیاهان بادرنجبویه، نعناع گربه‌ای، ریحان مقدس و ریحان بوشهری در شهرستان اهواز

Abstract

چهار گیاه بادرنجبویه، نعناع گربه‌ای، ریحان مقدس و ریحان بوشهری در شرایط آب و هوایی اهواز کشت و تغییرات روزانه فتوسنتز خالص، هدایت روزنه‌ای و نرخ تعرق توسط دستگاه LCA4 اندازه‌گیری شدند. بیشترین نرخ فتوسنتز خالص بادرنجبویه، نعناع گربه‌ای و ریحان بوشهری در ساعت 9 صبح، زمانی‌که شدت جریان فتونی فتوسنتزی به ترتیب 1488، 1598 و 1645 میکرومول فتون بر متر مربع در ثانیه بود، ثبت گردید. بیشترین نرخ فتوسنتز خالص ریحان مقدس، زمانی که شدت جریان فتونی فتوسنتزی 1821 میکرومول فتون بر متر مربع در ثانیه بود، مشاهده گردید. شدت نور زیاد باعث بازدارندگی نوری در چهار گیاه گردید. نقطه اشباع گیاهان مورد مطالعه در شرایط منطقه حدود 1500میکرومول فتون بر متر مربع در ثانیه بود. روند تغییرات فتوسنتز خالص گیاهان با هدایت روزنه‌ای همبستگی مثبت و معنی‌داری داشت. همچنین هدایت روزنه‌ای همبستگی مثبت و معنی‌داری با نرخ تعرق گیاهان داشت. بیشترین کارایی مصرف آب به جز نعناع گربه‌ای که در ساعت 10 ثبت گردید، در سایر گیاهان در ساعت 9 مشاهده شد. چهار گیاه مورد مطالعه بیشترین عملکرد کوانتومی تثبیت فتوسنتز در ساعت 7 داشتند. اختلاف معنی‌داری بین چهار گیاه از نظر صفات دمای برگ، هدایت روزنه‌ای، نرخ فتوسنتز، کارایی مصرف آب و عملکرد کوانتومی فتوسنتز مشاهده شد. بادرنجبویه به دلیل هدایت روزنه‌ای بالاتر نسبت به سایر گیاهان، دمای برگ کمتری داشت. بیشترین فتوسنتز خالص، کارایی مصرف آب و عملکرد کوانتومی در ریحان مقدس مشاهده گردید. در مجموع، با توجه به صفات مذکور به نظر می‌رسد که ریحان مقدس و ریحان بوشهری بتوانند شرایط اقلیمی اهواز را تحمل نمایند.