اثر دو نوع اکسین ایندول بوتریک اسید، نفتالین استیک اسید و بسترهای کاشت بر ریشه‌زایی قلمه‌های رز مینیاتوری (Rosa hybrida)

Abstract

گل رز مینیاتوری یکی از محبوب‌ترین گیاهان زینتی در جهان است که در سراسر دنیا به عنوان گیاه گلدانی و یا در فضای سبز پرورش داده می‌شود. تکثیر تجاری این گیاه عمدتاً از طریق قلمه‌ می باشد. به منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف ایندول بوتریک اسید، نفتالین استیک اسید و بسترهای کاشت مختلف بر ریشه‌زایی قلمه‌های رز مینیاتوری، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی با سه تکرار و ۴۰ تیمار با ۳۶۰ قلمه اجرا گردید. در این تحقیق فاکتور اول تنظیم کننده رشد ایندول بوتریک اسید در چهار سطح (۰، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰ و ۳۰۰۰ میلی‌گرم در لیتر)، فاکتور دوم تنظیم کننده رشد نفتالین استیک اسید در پنج سطح (۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۱۵۰۰ و ۲۰۰۰ میلی‌گرم در لیتر) و فاکتور سوم بسترهای متفاوت ریشه‌زایی شامل مخلوط حجمی از پرلایت، کمپوست ضایعات چای و ماسه به نسبت ۲:۲:۱، پرلایت، پیت و ماسه به نسبت ۲:۲:۱ بود. آنالیز آماری داده‌ها با نرم افزار SAS از روش مدل خطی تعمیم‌یافته LMG و مقایسه میانگین‌ها با آزمون حداقل اختلاف معنی‌دار در سطح احتمال ۵ درصد انجام شد. نتایج نشان داد که بالاترین درصد ریشه‌زایی قلمه‌ها در تیمار ۲۰۰۰ میلی‌گرم در لیتر ایندول بوتریک اسید بدست آمد، در حالی‌که اثر تیمار نفتالین استیک اسید و بسترهای متفاوت ریشه‌زایی بر درصد ریشه‌زایی معنی‌دار نبود. اثرات متقابل دوگانه و سه‌گانه تیمارها بر سایر صفات اندازه‌گیری شده از جمله تعداد ریشه اولیه، تعداد ریشه ثانویه و قطر ریشه معنی‌دار بود. اثرات متقابل دوگانه تیمار NAA و بستر ریشه‌زایی بر صفت تعداد ریشه اولیه معنی‌دار نبود. بیشترین میانگین تعداد ریشه در قلمه‌ها و قطر ریشه در بستر پرلایت، کمپوست ضایعات چای و ماسه به نسبت ۲:۲:۱ و در تیمار ترکیبی تنظیم کننده‌های مصنوعی وجود داشت.