اثر تیمارهای کم آبیاری بر خصوصیات رویشی وکمیت و کیفیت سیب رقم گلدن دلیشز

Abstract

از آنجائی که کشور ایران در منطقه ای خشک و نیمه خشک واقع شده است، اتخاذ روش های مدیریتی مناسب جهت افزایش کارائی مصرف آب می‌تواند از اهمیت زیادی برخوردار باشد. افزایش کارائی مصرف آب با روش های مختلف صورت می گیرد. کم آبیاری یکی از روش های افزایش کارائی مصرف آب می باشد. به همین منظور تاثیر کم آبیاری بر رشد رویشی، کمیت و کیفیت درختان 10 ساله سیب رقم "گلدن دلیشز" در منطقه گهواره در استان کرمانشاه با شرایط اقلیمی معتدل در آزمایشی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار در طی فصل زراعی سال 1385 انجام شد و هر واحد آزمایشی سه اصله درخت را شامل شد. تیمارهای آبیاری شامل 1- کم آبیاری اولیه 40 درصد نیاز آبی(T1) ، 2- کم آبیاری اولیه 60 درصد نیاز آبی (T2)، 3- کم آبیاری ثانویه 40 درصد نیاز آبی (T3)، 4- کم آبیاری ثانویه 60 درصد نیاز آبی (T4) و 5- شاهد 100 درصد نیاز آبی (T5) بودند. کم آبیاری اولیه 55 روز پس از زمان تمام گل (25 خرداد ماه) شروع و به مدت60 روز (تا 25 مرداد ماه) ادامه یافت در حالی‌که کم آبیاری ثانویه 115 روز پس از زمان تمام گل (25 مرداد ماه) شروع و حدود 40 روز (اوایل مهر ماه) یعنی تا زمان برداشت به طول انجامید و درختان تحت تیمار شاهد هم در طول فصل رشد تا زمان برداشت به‌صورت کامل (100 درصد نیاز آبی) آبیاری شدند. نتایج نشان داد که صفات رویشی مانند سطح مقطع تنه تحت تاثیر تیمار کم آبیاری قرار نگرفت اما طول شاخه فصل جاری در مقایسه با شاهد کاهش معنی داری نشان داد. حجم و وزن میوه درختان تحت تیمارهای کم آبیاری به استثنای تیمار40 درصد ثانویه در مقایسه با درختان شاهد کاهش معنی داری نشان ندادند. عملکرد درختان تحت تیمار کم آبیاری 60 درصد اولیه و ثانویه نسبت به درختان شاهد کاهش معنی داری نشان ندادند. تنش کم آبیاری اثرات مثبتی بر خصوصیات کیفی میوه داشت به طوری که میزان قند کل و مواد جامد محلول کل میوه در درختان تحت تیمار کم آبیاری در مقایسه با شاهد افزایش نشان دادند. میزان عناصر معدنی میوه از قبیل فسفر و پتاسیم تحت کم آبیاری قرار نگرفت. اما در میزان ازت میوه درختان تحت تنش کاهش معنی داری نسبت به درختان شاهد مشاهده شد و در میزان کلسیم بین میوه درختان شاهد و تیمار 40 درصد کم آبیاری اولیه تفاوت معنی دار شد. کم آبیاری منجر به کاهش 41، 27، 18و 12 درصدی میزان آب مصرفی در تیمارهای 40 درصد، 60 درصد اولیه و 40 درصد، و 60 درصد ثانویه به ترتیب در مقایسه با شاهد گردید. به طور کلی کم آبیاری در درختان سیب رقم گلدن دلیشز باعث افزایش کیفیت میوه می گردد. لذا اعمال 60 درصد نیاز آبی برای این رقم قابل توصیه است.