پاسخ فیزیولوژیکی چند رقم انگور ایرانی به کاربرد کلات آهن در خاک آهکی

Abstract

کلروز ناشی از کمبود آهن یکی از نارسایی های مهم تغذیه ای انگور به ویژه در خاک های آهکی است که به شدت عملکرد و کیفیت محصول را تحت تأثیر قرار می دهد. گزینش ژنوتیپ های مقاوم یکی از راهکارهای مهم در جلوگیری از این مشکل تغذیه ای است. در این پژوهش عکس العمل سه رقم انگور ایرانی متعلق به گونه وینیفرا نسبت به مصرف کلات آهن در خاک آهکی (با 26 درصد آهک) مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور و در سه تکرار به مورد اجرا گذاشته شد. فاکتور اول شامل سه رقم انگور (کشمشی قرمز، قزل اوزوم و رشه) و فاکتور دوم سه سطح مصرف کلات آهن ( صفر، 5/7 و 15 میلی گرم آهن در یک کیلو گرم خاک) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که از لحاظ شاخص کلروفیل و مساحت برگ اختلاف معنی دار در بین ارقام مورد آزمایش وجود داشت و بیشترین شاخص کلروفیل و مساحت برگ به طور معنی داری مربوط به رشه بود. مصرف کلات آهن به میزان 5/7 میلی گرم آهن در مقایسه با شاهد موجب افزایش معنی دار در وزن تر اندام های هوایی و ریشه شد. همچنین مصرف کلات آهن تا میزان 5/7 میلی گرم آهن در یک کیلو گرم خاک در مقایسه با شاهد موجب افزایش غلظت کلسیم، منیزیم و مس در انگور رقم رشه و نیتروژن در قزل اوزوم شد. در رقم کشمشی قرمز، نیز مصرف کلات آهن تا میزان 5/7 میلی گرم آهن در یک کیلو گرم خاک موجب افزایش در مقدار نیتروژن، روی و مس شد. افزایش در مصرف کلات آهن تا میزان 15 میلی گرم فقط موجب افزایش معنی دار مقدار مس در برگ شد. در بین ارقام مورد آزمایش انگور رشه توانست به طور معنی داری بیشترین مقدار عناصر کم مصرف مورد نیاز گیاه و محدود کننده رشد در خاک های آهکی (آهن، منگنز، روی) و پتاسیم را از خاک جذب کند و هیچ گونه علایم کلروز را از خود نشان نداد و به عنوان ژنوتیپی متحمل می تواند مورد استفاده قرار گیرد.