بررسی اثرات ژنوتیپ، نوع سیتوکنین و اکسین بر تکثیر درون شیشه‌ای ریزنمونه‌های کاپیتول گیاه ژربرا (Gerbera jamesonii)

Abstract

ژربرا یکی از مهم‌ترین گیاهان زینتی دنیا می‌باشد که هم به جهت زیبایی و گوناگونی و هم از نظر اقتصادی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. تکنیک‌های کشت بافت روش مناسبی را برای ریزازدیادی این گیاه زینتی فراهم کرده است. در این پژوهش تاثیر عوامل مختلف بر القاء باززایی، پرآوری، ریشه‌زایی و سازگاری ریزنمونه‌های کاپیتول ژربرا، بصورت چهار آزمایش جداگانه مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت القاء باززایی، ریزنمونههای کاپیتول هشت رقم مختلف ژربرا در محیط‌کشت‌ جامد MS حاوی ترکیب‌های هورمونی BA،TDZ ، 2IP و یا KIN (4 میلی گرم در لیتر) در ترکیب با IAA (2/0 میلی‌گرم ‌در ‌لیتر) کشت گردیدند. نتایج نشان داد که محیط کشت حاوی 4 میلی گرم در لیتر هورمون BA و 2/0 میلی گرم در لیترهورمون IAA در تمامی ژنوتیپ‌ها، بیشترین درصد باززایی را القا نمود. در مرحله پرآوری، اثر سطوح مختلف هورمون BA بر میزان پرآوری گیاهچه‌های باززایی شده ژربرا ژنوتیپ Sunway مورد ارزیابی قرار گرفت. بیشترین تعداد گیاهچه باززایی شده در غلظت 2 میلی گرم در لیتر هورمون BA با میانگین 6 عدد گیاهچه باززایی شده و کمترین میزان آن در محیط کشت MS فاقد هورمون با میانگین 1 عدد گیاهچه باززایی شده، مشاهده گردید. در مرحله ریشه‌زایی، ریزنمونه‌های رشد یافته ژربرا ژنوتیپ Sunway در محیط کشت جامد ½ MS حاوی ترکیب‌های هورمونی NAA،IBA ، IAA (1 میلی گرم در لیتر) و یا محیط کشت جامد ½ MS فاقد هورمون کشت گردیدند. نتایج نشان داد که بیشترین میزان ریشهزایی در محیط کشت½ MS فاقد هورمون و محیط کشت½ MS حاوی 1 میلی گرم در لیتر هورمون IAA و یا IBA با میانگین 100 درصد ریشه‌زایی مشاهده گردید. نتایج مرحله سازگاری نیز نشان داد که بیشترین درصد سازگاری در بستر کشت پیت ماوس، کوکوپیت و قارچکش (با میانگین 42/90) و کمترین درصد سازگاری در بستر کشت حاوی پرلیت (با میانگین 5/47) حاصل شد.