بررسی اثر نسبت آمونیوم به نیترات و غلظت آگار بر ریزازدیادی میخک (Dianthus caryophyllus L.) رقم Mondeo Kgr

Abstract

میخک به عنوان سومین گل شاخه بریده دنیا مطرح است و تکنیک‌های کشت بافت روش مناسبی را برای تکثیر این گیاه زینتی فراهم کرده است. با این وجود، یکی از مشکلات کشت درون شیشه‌ای میخک پدیده‌ی شیشه‌ای شدن می‌باشد. نسبت آمونیوم به نیترات و غلظت آگار در محیط کشت از عوامل موثر بر این پدیده می‌باشند. لذا این آزمایش به‌ منظور بررسی تاثیر این دو عامل بر میزان تکثیر و پدیده‌ی شیشه‌ای شدن میخک رقمMondeo Kgr، صورت گرفت. در این بررسی، ریزنمونه‌های جوانه‌ی جانبی در محیط کشت MS حاوی 1 میلی‌گرم در لیتر BA و 1/0 میلی‌گرم در لیتر NAA همراه با تیمارهای مختلف (غلظت‌های متفاوت آگار و نسبت‌های مختلف نیترات به آمونیوم) کشت گردیدند. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش غلظت آگار تا 12 گرم در لیتر، درصد شیشه‌ای شدن کاهش می‌یابد. در عین حال میزان باززایی ریزنمونه‌ها نیز کاهش می‌یابد، زیرا افزایش غلظت آگار باعث محدودیت در جذب مواد غذایی توسط گیاه می‌شود. همچنین با کاهش نسبت آمونیوم به نیترات میزان پدیده شیشه‌ای شدن کاهش یافت، ولی اثر نامطلوبی بر میزان باززایی گیاهچه‌ها نداشت. همچنین رگرسیون چند متغیره نشان داد که اثر نسبت آمونیوم به نیترات بسیار بیشتر از غلظت آگار در پدیده شیشه ای شدن موثر می‌باشد. لذا با درنظر گرفتن میزان شاخه‌زایی ریزنمونه‌های کشت شده و میزان شیشه‌ای شدن آنها، برای بدست آوردن بیشترین شاخه طبیعی، غلظت 10 گرم در لیتر آگار و نسبت 6:1 آمونیوم به نیترات توصیه می شود.