اثر مدیریت تغذیه‌ای بر عملکرد گل و رشد بنه در گیاه زعفران مزروعی (Crocus sativus L.)

Abstract

به منظور مطالعه و شناخت اثرات کودهای مختلف آلی و شیمیایی بر عملکرد کلاله، شاخص‌های رشد بنه و عملکرد علوفة زعفران مزروعی (Crocus sativus L.)، آزمایشی در سال‌های زراعی 1389-1385، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و دوازده تیمار اجرا شد. تیمارهای مورد آزمایش عبارت بودند از: سطوح مختلف کود شیمیایی (250 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل + 50 کیلوگرم اوره در هکتار، 250 کیلوگرم سوپر فسفات تریپل + 100 کیلوگرم اوره، 250 کیلوگرم سوپر فسفات تریپل + 300 کیلوگرم اوره در هکتار)، سطوح مختلف کود گاوی (20، 40 و60 تن در هکتار)، کود گوسفندی (20، 30 و40 تن در هکتار) و کود مرغی (5، 10 و 15 تن در هکتار). نتایج این آزمایش نشان داد که بیش‌ترین عملکرد گل تر (315 کیلوگرم در هکتار) و کلاله خشک (8/3 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 250 کیلوگرم سوپر فسفات تریپل + 300 کیلوگرم اوره در هکتار و بیشترین مقدار عملکرد علوفه (3410 کیلوگرم در هکتار) و نیز تعداد بنه دختری در هر کلون، در تیمار 40 تن کود گوسفندی به‌دست آمد. بیش‌ترین وزن بنه موجود در هر کلون (119 گرم)، متوسط قطر بنه (6/1 سانتی‌متر) و متوسط تعداد جوانه در هر بنه (5/6 جوانه) در تیمار 250 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل + 300 کیلوگرم اوره مشاهده شد. بیش‌ترین وزن متوسط بنه (4/2 گرم) در تیمار 100 کیلوگرم در هکتار اوره و بیش‌ترین تعداد کل جوانه‌های موجود در هر کلون (410 جوانه)، در تیمار 30 تن کود گوسفندی به دست آمد. با افزایش سطح مصرف کودهای شیمیایی و گوسفندی، اکثر شاخص‌های رشد و عملکرد زعفران بهبود یافت، در صورتی‌که با افزایش سطح مصرف کودهای گاوی و مرغی اکثر این صفات روندی کاهشی نشان داد. به طورکلی بیش‌ترین مقدار اکثر شاخص‌های مورد مطالعه در تیمارهای استفاده از کودهای شیمیایی و گوسفندی و کم‌ترین مقدار آن‌ها در تیمار کاربرد کود مرغی به دست آمد.