بهینه‌سازی کشت درون شیشه ای جنین زیگوتیک گیاه نوروزک(Salvia leriifolia Benth.)

Abstract

نوروزک بومی استان خراسان رضوی و سمنان و گیاهی در معرض خطر انقراض می باشد. باتوجه به درصد جوانه زنی کم بذر و رشد کند گیاهچه این گیاه در شرایط درون شیشه ای ،کشت جنین می تواند جهت تولید سریع گیاهچه بکار گرفته شود. هدف از این تحقیق بررسی اثر محیط کشت‌های مختلف و هورمون های NAA وBAP بر رشد و اندام زایی جنین زیگوتیک گیاه نوروزک می باشد. از این‌رو کشت جنین زیگوتیک، طی یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل فاکتورهای محیط‌کشت، هورمون BAP و هورمون NAA انجام شد. درصد جوانه زنی جنین و صفات رشد گیاهچه ها در طی چهار هفته بررسی گردید. نتایج نشان داد جنین ها یک روز پس از قرار گرفتن در تمام محیط‌کشت‌ها شروع به جوانه زنی نمودند ولی محیط‌کشت های MS و MS2/1 نسبت به محیط B5نتیجه بهتری در ارتباط با درصد جوانه زنی نشان دادند. هم‌چنین ترکیب هورمونی 1 میلی گرم بر لیتر BAPو NAA در دو محیط‌کشت مذکور به‌طور معنی داری در بهبود صفات رشد مؤثر بود به‌طوری‌که گیاهچه های حاصل نسبت به دیگر تیمار ها مقاوم تر بودند و گیاهچه کامل ده روز پس ازکشت حاصل شد. براساس نتایج این تحقیق، کشت جنین در محیط‌کشت‌های MS و MS2/1همراه با تیمار هورمونی مذکور به عنوان بهترین گزینه برای دستیابی سریع به گیاهچه های قوی به منظور تکثیر گیاه و نیز کاربرد در مطالعات اصلاحی توصیه می شود.