تأثیر تزریق دی‌اکسیدکربن به محیط ریشه بر رشد و تجمع نیترات در دو رقم کاهوی پیچ و فر ((Lactuca sativa L. cv. Capitata and Sativa

Abstract

نیترات یکی از ترکیبات اساسی برای گیاهان است و سبزی ها منبع بسیار مهم نیترات برای انسان هستند. تخمین زده می شود که سبزی ها 92 درصد نیترات انسان را تأمین کنند. اثرات مثبت و منفی بالا رفتن غلظت دی اکسیدکربن (CO2) محیط ریشه روی رشد و عملکرد گیاهان گزارش شده است. بنابراین برای بررسی تأثیر دی اکسیدکربن محیط ریشه روی رشد و میزان تجمع نیترات در کاهو این مطالعه انجام شده است. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار سطح CO2 (0، 200، 400، 600 میلی‌لیتر در دقیقه) و با پنج تکرار روی دو رقم کاهو به نام کاهوی پیچ سبز کنیا و کاهوی فر قرمز ورسای اجرا شد. این آزمایش در سیستم فلوتینگ اجرا شد که در این آزمایش اکسیژن محیط ریشه توسط پمپ هوا تامین می-شود. نتایج حاصل از آزمایش نشان می دهد که تزریق دی اکسیدکربن به محیط ریشه کاهو اثر معنی داری بر وزن تر و وزن خشک برگ، ریشه و ساقه گیاهان تیمار شده نسبت به گیاهان شاهد دارد. با افزایش میزان CO2 ورودی به محیط ریشه وزن تر و خشک برگ، ساقه و ریشه در هر دو رقم افزایش یافت. کارآیی فتوسنتز هر دو رقم پیچ سبز کنیا و فر قرمز ورسای در تیمار400 میلی لیتر بر دقیقه دی اکسیدکربن محیط ریشه بیشترین مقدار خود را نشان داد. نیترات موجود در برگ های دو رقم کاهو تحت تأثیر دی اکسیدکربن محیط ریشه به‌طور قابل ملاحظه ای کاهش یافت. غلظت نیترات در رقم پیچ سبز در تیمار سوم بیش‌ترین کاهش معادل 27 درصد و رقم فر قرمز در تیمار چهارم بیش‌ترین کاهش معادل6/47 درصد نشان داد. نتایج نشان داد که با افزایش میزان دی اکسیدکربن ورودی به محیط ریشه کاهو میزان فعالیت آنزیم نیترات ردکتاز در هر دو رقم پیچ سبز و فر قرمز افزایش یافت که در تیمار 400 میلی لیتر بر دقیقه دی اکسیدکربن بیش‌ترین مقدار را نشان داد.