بررسی واکنش های فیزیولوژیکی دو پایه مرکبات به تنش شوری درون شیشه ای

Abstract

در این آزمایش، واکنش های فیزیولوژیکی دو پایه مرکبات [نارنج (Citrus aurantium L.) و پونسیروس (Poncirus trifoliata Raf.)] به تنش شوری در شرایط درون شیشه ای بررسی شد. این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گردید. ریزنمونه های (گیاهچه‌های نوسلار حاصل از کشت بذر) هر دو پایه به محیط کشت پرآوری جامد موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی 9/8 میکرومولار BA و 5/0 میکرومولار NAA با غلظت های مختلف کلرید سدیم (صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی مولار) در شش تکرار منتقل شدند. نتایج نشان داد که شاخص کلروفیل برگ، سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه ای، غلظت CO2 درون روزنه ای و پروتئین کل با افزایش سطح شوری کاهش یافت. گرچه اثر متقابل پایه و شوری در پارامترهای ذکر شده فوق، معنی دار نشد. کاهش پروتئین کل، کلروفیل، فتوسنتز و غلظت CO2 درون روزنه ای در پایه پونسیروس بیشتر از پایه نارنج بود. همچنین فعالیت آنزیم پراکسیداز با افزایش سطح شوری در هر دو پایه افزایش پیدا کرد که میزان افزایش در پونسیروس بیشتر از نارنج بود. با افزایش سطوح شوری در محیط کشت، جذب یون های سدیم (Na+) و کلر (Cl-) به طور معنی داری طی شش هفته کشت در هر دو پایه افزایش یافت. در مقایسه با پونسیروس، نارنج سدیم و کلر کمتری جذب کرد. بنابر نتایج حاصله می توان اظهار نمود که مقاومت به شوری یک همبستگی منفی با غلظت سدیم و کلر در بافت گیاه دارد و گیاهانی که سدیم و کلر کمتری در بافت داشته باشند، مقاوم ترند. بنابراین پایه نارنج مقاومتر از پونسیروس به تنش شوری بود و توانست مقاومت بیشتری در غلظت های بالای شوری داشته باشد