اثرات دی‌اکسید‌کربن و رژیم‌‌های نوری بر صفات آناتومیکی و فیزیولوژیکی سه رقم گل بنفشه (Viola tricolor) در شرایط گلخانه‌ای

Abstract

اثرات منفی افزایش غلظت دی‌اکسیدکربن در دنیا از یک طرف و اثرات مثبت غنی‌سازی گلخانه‌ها با این گاز از طرف دیگر امروزه از مهم‌ترین دلایل تحقیق اثرات این گاز بر روی گیاهان مختلف است. به منظور ارزیابی اثرات دی‌اکسیدکربن و رژیم‌های نوری در ژنوتیپ‌ها مختلف بنفشه، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار و 18 تیمار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی در سال 1388 انجام شد. تیمارها شامل 2 غلظت دی‌اکسیدکربن (1000 و 380 میکرومول بر مول)، 3 رژیم نوری (11000 و 14000 لوکس) و نور معمولی خورشید و 3 رقم بنفشه (Yellow-Black, Bourdeaux, Sawyers Black به ترتیب دارای گل‌هایی به رنگ پر کلاغی، شرابی و زرد) بودند. نتایج این آزمایش نشان داد که در بین 11 صفت اندازه‌گیری شده، در اغلب تیمارها صفات طول، عرض و تعداد روزنه و وزن خشک اندام هوایی معنی‌دار شدند. غلظت 1000 میکرومول بر مول دی‌اکسیدکربن در مقایسه با غلظت 380 میکرومول بر مول هدایت روزنه‌ای و وزن خشک را به میزان کمتری کاهش داد. اثر رژیم‌های نوری به طور کلی بر روی صفات اندازه‌گیری شده تفاوت معنی‌داری با نور معمولی خورشید نشان نداد. در بین ژنوتیپ‌ها نیز به طور کلی ژنوتیپ شرابی رنگ به دلیل تعداد روزنه کمتر و احتمالا کاهش مصرف آب مناسب‌تر بود.